Haber / Esin KAYA
Tıbbi Aromatik Bahçe Günleri, Altınova Belediyesi Engelsiz Doğa Eğitim Merkezi ve Tıbbi Aromatik Bitkiler Bahçesi Konferans Salonu’nda yapıldı. Seminere; Altınova Kaymakamı Regaip Ahmet Özyiğit, Altınova Belediye Başkanı Dr. Metin Oral, BÜGEM emekli Genel Müdürü Resul Durmaz, Kocaeli Üniversitesi İzmit Meslek Yüksekokulu Bitkisel ve Hayvansal Üretim Bölüm Başkanı Doç. Dr. Funda Dökmen, Yalova İl Tarım ve Orman Müdürü Suat Parıldar, Kocaeli Üniversitesi İzmit Meslek Yüksekokulu Bitkisel ve Hayvansal Üretim Bölümü’nden Öğr. Gör. Dr. Bahar Aydın Can, Öğr. Gör. Dr. Onur Can, Öğr. Gör. Serenad Otar, Öğr. Gör. Ayşegül Hacıalioğlu ve davetliler katıldı.
‘Avantajlarımızı kullanacağız’..
Engelsiz Doğa Eğitim Merkezi ve Tıbbi Aromatik Bitkiler Bahçesi’nin önemli bir merkeze dönüştüğünü ifade eden Altınova Belediye Başkanı Dr. Metin Oral, “Burası tek başına Altınova Belediyesi’nin yaptığı bir yer değil. Tarım Bakanlığımızın, Sayın Valimizin, Sayın Kaymakamımızın, Milli Parklarımızın, Tarım İl Müdürlüğümüzün, Araştırma Enstitümüzün, hep beraber götürdüğümüz bir yer. Çok avantajlarımız var. Bitki yetiştiriciliği konusunda çok ciddi bir potansiyele sahibiz. Seralarımız, çiçek kültürümüz var. O bizim için çok büyük avantaj. Gitmeye imkânınız oldu mu bilmiyorum, Kuş Gözlem Kulemize giderseniz flamingoları ve birçok çeşit kuşu orada görebilirsiniz. İleriki yıllarda buradaki tarihi doku da ayağa kalkacak. Mekânımızın ayrı bir manzarası var. Denizimizle birlikte Osmangazi Köprüsü manzarasıyla, Hersek Lagünümüzle bu bölgeyi hep birlikte önemli bir merkez yapacağız” diye konuştu.
Önemli bilgiler verdi.
Tıbbi Aromatik Bahçe Günleri kapsamında konuşan TAGEM Genel Müdür Yardımcısı Dr. Yılmaz Boz, ‘Sağlık İçin Üzümsü Meyveler’ hakkında önemli bilgiler verdi.
TAGEM Genel Müdür Yardımcısı Dr. Yılmaz Boz, şunları söyledi: “Anavatanı Kuzey Amerika olan aronya, 1900’lü yılların başında Rusya’ya getirilmiştir. Biyokimyasal özellikleri nedeniyle Rusya’da tıbbi bitki olarak kabul edilmektedir. Soğuk algınlığı, mide, bağırsak, karaciğer ve safra kesesi dâhil olmak üzere çeşitli hastalık ve radyasyon zehirlenmesi tedavisinde kullanılmaktadır.
Kansere etkili..
İçerisinde yoğun miktarda amygdalin bulunduğu için taze meyvede hâkim bir acıbadem kokusu vardır. Amygdalinin kanserli hücreleri iyileştirme ve bazı kanser türlerini özellikle mide, bağırsak, karaciğer ve prostat kanserlerini önlemede büyük etkisi vardır. Aronya meyvesi genellikle antosiyanin ve prosiyanidinlerpolifenollerce zengindir. Özellikle kolon kanseri hücreleri üzerine antiproliferatif ve antikanserojen etkiler göstermektedir.
Yüksek miktarda lif içerir..
Aronya; yüksek beslenme değeri ve antioksidan kapasitesi, karakteristik bir tada sahiptir,
Meyve; Biyokimyasal bileşimi çeşit, gübreleme, olgunlaşma zamanı, ekoloji gibi bir dizi faktöre bağlıdır, B ve C vitaminleri ile yüksek miktarda lif (5,62/100g) içermektedir. Meyve suyu; yüksek miktarda sorbitol ve fenolik madde içeriğine sahiptir. Bu özellikleri ile aronya diğer üzümsü meyvelerden ayrılmaktadır.
İnsan sağlığı üzerine etkileri..
Kanserli hücreler üzerinde durdurma (antiproliferasyon) ve küçültme (sitotoksite) etkisi
Özafagus kanseri üzerine % 50-60 etki. Kolon kanseri üzerinde % 80 etki
Yapılan araştırmalar aronyanın doğal kanser savaşçısı olduğunu ortaya koymaktadır.
Lösemi, meme, kolon, akciğer, karaciğer, mesane, yumurtalık ve cilt kanserleri üzerinde aronyanın durdurma ve küçültme etkisi fareler üzerinde yapılan çalışmalarda ortaya konmuştur. Ayrıca beyin tümörü üzerinde de olumlu sonuçlar alınmıştır.
Göz sağlığı üzerinde olumlu etki..
Karoten içeriği ile katarakt hastalığından koruma ve zengin flavanoid içeriği ile özellikle Zeaxanthin UV ışınlarını filtreleme özelliğine sahip.
Kalp damar sağlığı üzerinde olumlu etki..
Department of Pharmacology of the Military Medical Academy, Poland, Doğu Avrupa’da yaptığı araştırmalar sonucunda aronyanın yüksek antosiyanin içeriğinin oksidatif stresi azalttığını, bu anlamda kalp krizini önlediğini, kalp damarlarını güçlendirip kan akışını kolaylaştırdığını ortaya koymuştur.
İdrar yolu iltihabını önlemede olumlu etki..
2004 yılından buyana yapılan çalışmalar, aronya tabletlerinin Esheria Colinin de içinde bulunduğu birçok bakterinin üremesini durdurduğunu göstermiştir.
Sindirim sistemi ve böbrek sağlığı üzerinde olumlu etki..
Gastrik ülser ve diyarenin de içinde bulunduğu birçok sindirim sistemi hastalığı üzerinde aronyanın zengin fitokimyasal içeriğinin olumlu etkisi olduğunu gösteren çok sayıda çalışma vardır. Ayrıca aronyanın böbrek sağlığı üzerinde de olumlu etkisi söz konusudur.
Diyabeti önleme ve iyileştirme etkisi..
2002 yılından buyana yapılan çalışmalar sonucunda aronyanın kandaki şeker düzeyini düşürerek diyabeti önlemede tam bir süper meyve olduğunu ortaya koymaktadır. Ayrıca 2007 yılında Bulgaristan’da yapılan bir başka çalışmada da şeker ilavesiz aronya meyve suyunun diyabeti iyileştirme üzerine olumlu etkileri olduğu tespit edilmiştir.
Kullanım Alanları..
Taze meyve olarak; Meyve suyu olarak; tek başına veya diğer meyve sularıyla karıştırılarak,
İlaç sanayisinde; kuru meyvesi, çiçek, kök ve yaprakları,
Süt ve süt ürünleri teknolojisinde; dondurma, aronya içeren süt veya yoğurt,
Kuru meyve teknolojisinde; Meyveli ekmek, çörek, kek, puding ve pastalarda,
Meyve salatalarında,
Reçel, marmelat ve konserve sanayinde,
Çay; kuru meyvesi,
Diyet mönülerinde
Kozmetik sanayinde krem olarak.
Hasat ve verim..
Aronya meyveleri elle veya mekanik hasat makinalarıyla hasat edilebilir. Yalova koşullarında aronya hasadı eylül ayının ikinci haftasında yapılmaktadır.
Hasat edilen meyveler +4°C’de 2 ay muhafaza edilebilir.
Dikimi takip eden 2-3. yıldan itibaren verim alınır. Tam verim çağına 5 yaşında ulaşır. 5 yaşından sonra bitki başına verim 10-17 kg’dır. Doğu Avrupa’daki olgun bitkilerden, ocak başına 13.5 kg kadar verim elde edildiği bildirilmiştir. Doğu Avrupa’da ortalama verim yaklaşık 10.5 kg civarındadır.
KURT ÜZÜMÜ..
Gojiberry veya wolfberry olarak da anılan kurt üzümü, Lycium cinsine ait türlere verilen ortak addır. 85’ten fazla tür ihtiva eder ve Asya’ya özgüdür. Meyveleri parlak turuncu-kırmızı renktedir ve güçlü antioksidan etkileri ile bilinir. Çin tıbbında geleneksel olarak dermatit, kas ağrısı, burun kanaması ve uykusuzluk için kullanılmıştır.
Milattan önce tıpta kullanılıyordu..
Dünyada kültürü yapılan üç tür L. barbarum L., L. chinense Miller ve L. Ruthenicum Murr.’dur. 600 yıldır Çin’de L. barbarum L.’nin tıbbi amaçla kullanımı için geniş alanlarda kültürü yapılmaktadır. Çin’in geleneksel 365 tıbbi ve tarımsal bitkileri hakkında bilgi veren en eski Shen Nong Ben CaoJing adlı kitabında kurt üzümünün M.Ö. yaklaşık 200 yılında tıbbi kullanımının olduğu bildirilmiştir. Bu bitkinin meyve ve yapraklarının önemli seviyede yararlı olduğu ve hiçbir yan etkisinin bulunmadığı tespit edilmiştir.
Literatürde özellikle Lyciumbarbarum türüyle alakalı çalışmalara rastlanmaktadır. Çalışmalar bu türün meyvesinin kimyasal bileşenleri (polisakkaritler, yağ asidi kompozisyonları, mineral içerikleri, karotenoid birikimleri), biyolojik faaliyetleri, sağlık üzerindeki potansiyel yararlı tesirleri ve geleneksel kullanımları üzerinde yoğunlaşmıştır.
Kullanım alanları..
ORAC seviyesi yüksek olan L. barbarumpolisakkaritlerinin antioksidan, bağışıklık düzenleme, antitümör, nöroprotektif, radyasyondan koruma, anti-diyabet, karaciğeri koruma, kemik erimesini engelleyici, yorgunluk engelleyici gibi birçok farklı önemli biyolojik faaliyete sahip olduğu tespit edilmiştir.
Kurt üzümünün tıbbi faydaları..
Bağışıklık sistemini kuvvetlendirir. Kan şekerini dengeler. Karaciğerde koruma sağlar. İnsan büyüme hormonu salınımını arttırır. Serbest radikallerin zararlarına karşı cildi korur. Kalp damarlarının dayanıklılığını arttırır. Gastrointestinal bölgede anti-tümör tesiri vardır. Alzheimer hastalığında nörodejenerasyonu engelleyici bir tesire
sahiptir. Çin’de yüzyıllardır afrodizyak olarak kullanımı mevcuttur. Görüş kaybını ve kataraktı engelleyebileceği tespit edilmiştir. Ultraviyole radyasyonun ciltte sebep olduğu hasara ve bağışıklık sistemi üzerindeki baskılayıcı tesirine karşı koruyucu özelliği ispatlanmıştır. Sindirim zorluğu ile öne çıkan atrofik gastrit tedavisinde kullanılmaktadır.
Kurt üzümünün olası yan etkileri..
Warfarin ile etkileşim, diyabet ilaçları ile etkileşim, hipertansiyon, polen alerjisi, uykuya olumsuz tesirler, enerji seviyesini arttırma, kan akışını arttırma, baş dönmesine sebep olma, yüksek selenyum seviyesi.
Kurt üzümü hızlı büyüyen ve çabuk meyve veren bir ağaçtır. Tohumla ve çelikle üretim olmak üzere iki türlü çoğaltılmaktadır. Ayrıca doku kültürü ile de çoğaltılabilir; ancak doku kültürü maliyet ve ortam gerektirdiğinden pek tercih edilmemektedir.”
