Yalova tarihinden bir kesit:
Cisr-i Mustafa Paşa, Bulgaristan’da bugünkü adı Svilengrad olan kasaba. … Edirne’nin 30 km. kuzeybatısında Bulgaristan sınırları içerisinde yer almaktadır.
Kasaba adını, Kanûnî Sultan Süleyman döneminde ikinci kez vezir olup Çoban veya Gazi unvanı ile bilinen Boşnak Mustafa Paşa (ö. 935/1529) tarafından inşa ettirilen köprüden almaktadır.
Ticaret yolu üzerinde bulunduğundan yerleşim hızlı bir gelişim süreci yaşamış ve kısa zamanda kasaba haline dönüşmüştür.
Devlet arşivlerinde Yalova’ya göç eden Cisr-i Mustafa Paşa muhacirleriyle ilgili bir dilekçe dikkatimi çekti. Sözünü ettiğim dilekçede Cisr-i Mustafa Paşa muhacirlerinden Hafız Yörük oğlu Ali Rıza tarafından İçişleri Bakanlığı’na (Dâhiliye) bir dilekçe verilir. Bu dilekçenin günümüz Türkçesine aktarımı şöyledir:
“Ma’ruzât-ı âcizânemizdir.
Balkan muhâceretinden sonra Cisr-i Mustafa Paşa’dan hicret edip Hükümet-i Seniyye tarafından Yalova kazasının Baltacı Çiftliği’nden uhdelerimize 35’şer dönüm arazi verilerek iskân edildik ise de mezkûr arazi esbâb-ı ta’yin ve idare-i sâiremize gayr-i kâfi olduğundan muhâcirîn nizamnamesi mucibince emsâl-i meslûlüveyahut terk etmiş olduğumuz arazimize mukabil mahall-i mezkûradan 100 dönüm nispetinde arazi verilmesini arz ve istirham eyleriz. 9 Temmuz 1332. Cisr-i Mustafa Paşa muhacirlerinden Hafız Yörük oğlu Ali Rıza.”
Dilekçe, 22 Temmuz 1916 tarihinde İçişleri Bakanlığı’na verilmiş. Bakanlığın ilgili birimi 08 Ağustos 1916 tarihinde İzmit Mutasarrıfı Mazhar Bey’e konuyla ilgili yazı göndermiş.
“Dâhiliye Nazırı Muhâcirîn–i Müdür–i Umûmi Vekili Hamdi Bey Efendi tarafından İzmit Mutasarrıfı Mazhar Bey’e tahrirât…
Yalova kazasının Baltacı Çiftliğinden uhdelerine 35’şer dönüm arazi verilerek iskân olmuş iseler de mezkûrarazi esbâb-ı ta’yin ve idare-i sâirelerine gayr-i kâfi olduğundan emsal-i meslulü veyahut terk etmiş oldukları emlak ve arazilerine mukabil mahall-i mezkuradan 100’er dönüm nispetinde arazi verilmesi Cisr-i Mustafa Paşa muhacirleri Hafız Yörük Oğlu Ali Rıza imzasıyla verilen arz-u hal istid’â olunmuştur. Muhacirin-i mezkûrayaverilmiş olan arazilerine 100’er dönüm ilavesine…”
Bu dilekçede sözü edilen muhacirler, Balkan Savaşlarından sonra Yalova’ya göç edip Samanlı köye yerleşen Cisr-i Mustafa Paşa Türkleridir.
Böylece Samanlı köyün Balkan muhacirlerinin nereden geldiği de netlik kazanmış olmaktadır.
Samanlı köyde mutlaka Cisr-i Mustafa Paşa muhacirlerinden Hafız Yörük oğlu Ali Rıza’nın torunları vardır. Bulgaristan’da bugünkü adı Svilengrad olan kasabada atalarının izlerini sürebilirler ve hatta onlardan kalan bakiyelere ulaşabilirler.
Ya da Bulgaristan vatandaşlığı hakkından istifade edebilirler.
Buradan çok kıymetli öğrencim Samanlıköylü avukat Kadir Pehlivan’a selam eder, tam mesleğine uygun kendisiyle ilgili bir araştırma konusu olduğunu hatırlatırım.
Benim ilgilendiğim asıl konuysa 35 dönüm üzerine 100 dönüm arazi ilave edilip edilmediğidir. Bu konuda henüz bir belgeye ulaşamadım. Fakat eldeki bütün veriler Samanlı köyün Cisr-i Mustafa Paşa muhacirlerinin 100 dönüm ilave hak alamadığı yönündedir. İçişleri Bakanlığı Göçmenler Genel Müdürlüğü ve Arazi Dağıtım Komisyonu’ndan bu yönde karar çıkmış olmasına rağmen uygulamaya sokulmadığı kanaatindeyim.
Belki ulaşamadığım bir belge vardır ve eldeki verilere göre bu şekilde ifade ediyorumdur.
En azından konuyu yazılı hale getirmiş ve yazıya geçirmiş bulunuyorum.
Haftaya bir başka Yalova konusunda buluşmak üzere…
