Dün 7 Temmuz 2023’tü. Bundan 29 yıl önce, 7 Temmuz 1994’te İskele Meydanı’nda Yalovalılara seslenen dönemin Başbakanı Prof. Dr. Tansu Çiller, Yalova’nın il olacağını işte bu sözlerle müjdeliyordu:
Haber-Derleme/İbrahim YURDAGÜL
YALOVA’NIN İL YAPILMASI KUTSAL DAVA OLARAK KABUL EDİLMİŞTİ
Dönemin başbakanı Turgut Özal, bir televizyon konuşmasında Türkiye’de il sayısının yüze çıkarılacağını söyleyince, O’nun bu sözünden ilham alınarak harekete geçildi.
KOMİTEYE HER KURUM BİR TEMSİLCİ GÖNDERDİ
Yalova’yı İl Yapma Komitesi’ne siyasi partiler, STK’lar, sendikalar, belediyeler, meslek kuruluşları, muhtarlar birer temsilci göndermek suretiyle bu haklı davanın tanıtımına ve propagandasının yapılmasına katkı verdiler.
BU TARİHİ ÇALIŞMA BELGELENDİRİLMEK İSTENDİ
Komite, bu tarihi çalışmayı belgelendirmek için bir karar defteri tutulmasını, alınan kararların yazıya geçirilmesini ve toplantıya katılanların isimlerinin yazılmasını kararlaştırdı. Yalovalı olan ve kendini Yalovalı sayan herkes, çalışmalara katılım konusunda davet edildi.
YALOVA İL OLMALIDIR
Yalova’yı il yapma için çaba harcayan tertip komitesi bir çağrı yayınlayıp, Yalova il olmalıdır diyerek 12 maddelik bir deklarasyon yayınladı. Bildirgenin her bir maddesi başlı başına Yalova’nın tanıtımı özelliğindeydi. Lâkin 12. madde var ki, dikkate değer bir nitelik taşıyor. İşte o, bundan sonrasında da çokça tartışılması, irdelenmesi ve yorumlanması gereken 12. madde: “Biz İstanbullu, İzmitli, Bursalı vatandaşlarımızın kurtuluşu için Yalova’nın il olmasını istiyoruz.
Yoğun sanayi bunalımından, gürültüden, hava kirliliğinden, doğa yoksulluğundan erimekte olan ve Türkiye nüfusunun % 15’ine yakın kısmını barındıran bu illerimizdeki insanların sığınacağı; ağır sanayiden uzak, yeşil, temiz ve genellikle hizmet sektörü veren Marmara’nın yeşil tabiat cenneti Yalova’nın il olması gerekir.”
DÜŞÜNÜLEN YALOVA DAHA BÜYÜKTÜ
Ocak 1989 tarihli Haberci gazetesinde Yalova’nın il haritasının hazırlandığı belirtiliyor, Bursa’nın ilçelerinden Orhangazi ve İznik Yalova il sınırları içinde düşünülüyordu. Bu kez Orhangazi’den karşı atak geldi. Onlar da Gemlik, Yenişehir, İznik ve Yalova’yı içine olan bir harita hazırlayarak Orhangazi’nin il olması için çalışmalara başladılar. Bu durum Yalovalıları harekete geçirirken, müthiş bir rekabeti de beraberinde getirdi.
SÖZLER LAFTA- AFİŞLER DUVARDA KALDI
Tarih 22 Aralık 1990.
Haberci Gazetesi’nin manşeti:
“Söylenen bütün sözler lafta, afişler duvarda kaldı. 1988 yılında oluşturulan komite girişimlerinden neden vazgeçildi?”
İki yıldır yürütülen çalışmalar bir türlü sonuç vermemişti.
Seçimler araya girince verilen sözler unutuldu. Başarısızlığın sorumlusu olarak o günkü siyasiler hedef alındı. İktidar partisinin temsilcilerine sert demeçlerle şu somlar yöneltildi:
“Geç mi kalındı? Yalova il olmayacak veya olamayacak mı? İlgililer ne yapıyorlar? Nüfusu 130.000 ulaşan Yalova’mız, il olmayı çoktan hak etmedi mi?”
‘YALOVA İL OLDU’ AÇIKLAMASI 5 YIL SONRA TANSU ÇİLLER’E NASİP OLDU
Yalova’nın il olmasına karşı çıkanlarla siyasi çekişmeler içinde olanların 1990 yılında kesintiye uğrattığı çalışmalar 1994 yılında tekrar hız kazandı. Daha önce Yalova’da miting yapan Erdal İnönü ve Mesut Yılmaz il olma konusuna hiç değinmediler. Temmuz’un yani 7. ayın 7’sinde Yalova’da miting yapan Tansu Çiller, il olma müjdesini büyük bir kalabalık önünde verdi. Ve Yalova’nın plakasının 77 olacağını söyledi. Yalova 6 Haziran 1995 tarihinde bakanlar kurulu kararıyla il olma statüsü kazandı.
