Vatan uğruna şehit olan, katledilen Atalarımız; RUHUNUZ ŞAD OLSUN..
14 Ağustos’a sayılı günler kala; 50 yıl önceki katliamın anısına..
TÜRK’SÜN; UNUTAMAZSIN!
Muratağa, Sandallar, Atlılar. Kuzey Kıbrıs’taki üç Türk köyü.. 16 günlük bebekten 95 yaşındaki yaşlımıza kadar, silahsız 126 Türk katledilmiş, toplu mezarlara gömülmüştü. HABERCİ arşivlerindeki orjinal siyah-beyaz fotoğraflarla o acı günleri 50 yıl aradan sonra hatırlatıyoruz. Niye mi? Rum aynı Rum; zihin aynı zihin. Unutmamak için değil; ‘unutturmamak’ için!!
Muratağa, Sandallar ve Atlılar Katliamı.. 14 Ağustos 1974 tarihinde EOKA tarafından Kıbrıs’ın Muratağa, Sandallar ve Atlılar köylerinde Kıbrıs Türklerine karşı gerçekleştirilen katliamlardır. Katliamda en genci 16 günlük, en yaşlısı ise 95 yaşında olmak üzere silahsız 126 Türk öldürülmüştür. 1960 nüfus sayımına göre üç köyün toplam nüfusu 248’di. Fakat halkın bir kısmı çeşitli nedenlerden göç etmişti. Katliamlara ilişkin anma günü tektir ve 14 Ağustos’tur. Bunun sebebi, üç köyün birbiri ardına basılmasıdır. Muratağa ve Sandallar köylüleri aynı toplu mezara gömülmüştür ve mezardan toplam 89 kişi çıkarılmıştır. Muratağa ve Sandallar köyleri ile Atlılar köyünde yapılan katliamlar yine de bazen ayrı ayrı ele alınır. Katliamın Türk birlikleri tarafından keşfi ve cesetlerin bulunması 1-2 Eylül 1974 tarihinde gerçekleşmiştir. Katliamda otomatik tüfekler ve kesici aletler kullanılmıştır.
Muratağa (Maratha), o dönemde bölgedeki Türk köylerinin en büyüğüydü. 1960 yılında 94 nüfuslu bir Türk köyü olan Sandallar’ın (Santalaris) nüfusu ise, 1974 yılının ortalarında 50’ye kadar düşmüş durumdaydı. 13-14 Ağustos tarihinde EOKA tarafından Sandallar basılmış, daha sonra bu köylüler Muratağa’ya getirilerek 14 Ağustos günü basılan Muratağa köylüleri ile birlikte öldürülmüştür. Köylülerin tamamı bu olayda öldürülmemiş, Muratağa ve Sandallar köylülerinin birlikte gömüldükleri mezardan 89 kişi çıkarılmıştır. Time dergisi ise Muratağa ve Sandallar köylerinde 84 kişinin öldürüldüğünü belirtir. Köylüler öldürüldükten sonra buldozerler kullanılarak yakınlardaki terk edilmiş bir taşocağının yakınlarındaki bir toplu mezara gömüldüler. Cesetlerin büyük çoğunluğu parçalanmış haldeydi ve bu da katliamda otomatik tüfeklerin yanı sıra kesici silahların da kullanıldığını ortaya çıkardı.
Atlılar (Aloda) köyünde 1960 nüfus sayımına göre 41 Türk yaşamaktaydı. 1974’e kadar bu sayı 35 civarlarına düşmüştür. 15 Ağustos günü köy basılarak köylüler köy dışına çıkarıldı. Burada toplu mezarları kazdırıldıktan sonra hepsi kurşuna dizilerek öldürüldü. Saklanarak kurtulabilen üç kişi dışında köy halkı tamamen öldürülmüştür. Atlılar toplu mezarından 37 kişi çıkarılmıştır.
Toplu mezarlar 1-2 Eylül 1974 günü bulundu. Atlılar köyündeki toplu mezar Muratağa köyündekinden daha önce, 20 Ağustos günü bulunmuştur. Muratağa’daki toplu mezarı toprak üzerinde bir el gören bir çoban fark etmiştir. Daha sonra Türk Silahlı Kuvvetleri’nin 28. Tümeni’nin İstihkâm Taburu’na mensup olan askerler çukuru açmak üzere kazıya başladı. Kazıyı Birleşmiş Milletler Barış Gücü’nde görev yapan İsveçli askerler de izledi. Kazıların ilk günü olan 2 Eylül 1974 gününde toplu mezardan 44 ceset çıkarıldı.
Katliamın anısına ‘Muratağa, Atlılar ve Sandallar Şehitlerini Yaşatma Derneği’ adlı bir dernek kurulmuştur. Bu dernek, amacının ‘Muratağa-Atlılar-Sandallar şehitlerinin ölümsüzleşmesi, gelecek nesillere ve dünyaya bu üç köyde yaşanan vahşeti aktarmak ve şehitlerin anılmalarını sağlamak’ olduğunu belirtmiştir. Katliamdan kurtulanların katliamın faillerini hatırlaması nedeniyle dernek katliamı yapanlardan 30 kadarının kimliğinin tespit edildiğini iddia etmiştir. Günümüzde Muratağa, Sandallar ve Atlılar köyleri ‘Şehitler’ olarak da adlandırılmaktadır. Katliamda öldürülenler için iki tane şehitlik yapılmıştır. Cesetler, bu şehitliklere bulunduktan sonra nakledildi ve 1980 yılında çevre duvarlarının da yapılmasıyla şehitlik bugünkü hâline kavuştu. Orada bir de müze bulunmaktadır.
…………………….
NOT: Gazetemiz Kurucusu Merhum Hikmet Yurdagül, 50 yıl önce aynı zamanda Batı Trakya Türkleri Dayanışma Derneği’nin genel başkanıydı. Yurdagül; 1974 Temmuz’undaki Barış Harekatı’nda görevliydi. Harekatı baştan sona takip eden Merhum Yurdagül; Muratağa, Sandallar ve Atlılar köylerindeki toplu mezarların açılışında bizzat olay yerindeydi ve aradan 50 yıl geçtikten sonra Merhum’un kişisel arşivlerinde bulunan fotoğrafları 8. sayfamızda gözler önüne seriyoruz…
