Bu haftaki konum Termal’de bulunan ve Hristiyanlarca Başmelek kabul edilen Mikail’e ait yüksek kabartma (High/HautRelief) tasviri.
Bir vatandaşın şikâyet başvurusu üzerine sözünü ettiğimiz tasvire Kültür Bakanlığı el koymuş.
Bu duruma çok şaşırdığım gibi fazlaca da üzüldüm.
Kabartmanın hikâyesi şöyle…
Büyük Konstantin Maxentius’la savaşa tutuşmadan önce Termal’deki hamamlara gelir, rüyaya yatar, dilek tutar ve adakta bulunur. Rüyasında büyük zafer kazandığını görür. Sonra Maxentius’la yaptığı savaşı kazanır ve adağını yerine getirir. Yani Termal’de hamamlar bölgesinde Başmelek Mikail Kilisesi inşa ettirir ve özel bir Başmelek Mikail kabartma tasvirini yaptırır.
Bu yüksek kabartma tasvir günümüze kadar varlığını sürdürebilmiştir. Bazen halk arasında Su Tanrıçası bazen birileri tarafından Herkül kabartması diye isimlendirilir. Ta ki 2016 yılında bu kabartmayı arkeolog olan oğlumla incelerken göğsündeki haç işaretini tespit edene kadar. Üzerinde hayli çalıştık ve bu tasvirin Başmelek Mikail’e ait olduğunu delilleriyle ispat ettik.
Bunun üzerine tesislerin sorumlu müdürü Levent Karanlık büyük bir hassasiyetle kabartmayı otelin lobisinde korumaya aldı. Hem ziyaretçilerin görmesine imkân tanıdı hem de özel bir kilitli fanus içinde tutuldu.
Geçenlerde ziyarete gittiğimde kabartmayı yerinde göremedim. Merak edip sordum.
Dediler ki bir vatandaş şikâyette bulunmuş. Sonra Kültür Bakanlığı esere el koymuş ve almışlar.
Allah aşkına böyle bir kültür hizmeti olur mu?
Bu eser Termal Kaplıcaları’nın simgesidir.
Nerede sergilenirse sergilensin Termal kaplıcalarındaki anlam ve önemini koruyamaz.
Bu mantığa göre hareket edersek hamamların kurnaları da tarihi eser sayılır. Onları da söküp götürseydiniz.
Kabul edilebilir bir yaklaşım ve uygulama değil bu…
Termal kaplıcalarında yapılan duanın kabul olmasına karşılık adak olarak yaptırılan kabartmayı ne hakla alıp götürüyorsunuz?
Böyle kanun olur mu?
O kabartma kaplıcalara adanmış bir adaktır.
Termal’in simgesidir.
Onu geri iade etmek zorundasınız.
Nasıl ki Türkiye’den kaçırılan tarihi eserler mekânında anlamlıdır deyip geri getirmek için mücadele ediyorsunuz, tıpkı bunun gibi bu kabartmayı da aslına iade etmelisiniz.
Sevgili Yalovalılar…
Bu uygulamadan fazlaca rahatsız olduğum için konuyu gündeme getirmeyi uygun buldum.
Siyasiler ve özellikle Yalova milletvekili Ahmet Büyükgümüş konuyla ilgilenmiş. Eserin il dışına çıkartılmaması için uğraş vermiş. Bu çabaya teşekkür ederiz.
Lakin Yalova’nın kültüründen ve somut olmayan kültürel eserlerinden habersiz birçok sorumlu yetkili var. Neden bu konuda kamuoyu oluşturmamışlar?
Daha öncede böyle uygulamalar olmuş.
Yanlış tutumlar yüzünden Termal’in yedi bin yıllık tarihinden habersiz kaldık.
Mesela Fenikeliler döneminden kalma önemli bir kitabe yıllar önce İstanbul’daki büyük müzeye nakledilmiş. Kimin haberi var bundan? Şimdi bu kitabeyi kim bulabilir? Ama Termal’de saklanabilseydi elimizde somut bilgiler olacaktı.
Yıllar sonra Başmelek Mikail kabartması müzelerde anlamını ve önemini yitirecek. Termal’le ilgilenen herkesin bu eserle bağlantısı kesilecek. O yüzden yanlış adımdan dönülmelidir diyorum.
Tarihi eserler bulundukları yerle anlam kazanırlar.
Termal hamamları için yapılan adak bir müzede esir tutulamaz.
Esir edilen kabartmayı özgürlüğüne kavuşuncaya kadar yazmaya deva edeceğim.
Siz saygıdeğer Yalovalıların da bu konuya sahip çıkmasını bekliyor ve umuyorum.
