TÜRKİYE’NİN İLK YOĞURT MÜZESİ TESCİLLENDİ
BM TOPLANTISINDA SUNUM YAPACAK..
Haber / Zeynep TAŞTAN
Yalova’da ürettiği Turnalar yoğurdunu 62 yıl boyunca bir marka haline getiren 1938 Yalova doğumlu olan ve geçen ay 20 Ocak 2024’de hayatını kaybeden Yalova’nın çınarlarından Muzaffer Ahmet Turna’nın adı Türkiye bir ilk olan Muzaffer Ahmet Turna Yoğurt Müzesi’nde yaşatılacak. Geçtiğimiz yıl Yalova Ticaret ve Sanayi Odası (YTSO) bünyesinde bulunan Yalova’nın marka değerlerinden biri olan ve 1948’de üretime başlayan Turnalar Yoğurt’un kurucusu Muzaffer Ahmet Turna’nın anısını yaşatmak için oluşturulan müze, Bakanlık tarafından tescillendi. Muzaffer Ahmet Turna’nın kızı Ayşen Turna Tüzünataç’ın uzun süredir uğraş verdiği çabalar sonuç verdi. Muzaffer Ahmet Turna Yoğurt Müzesi Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürü Birol İnceciköz’in onayı ile 4 Ocak 2024 tarihinde tescillendi. Yalova Müze Müdürlüğü uzmanlarının yaptığı incelemeler sonrasında hazırlanan raporlar doğrultusunda Muzaffer Ahmet Turna Yoğurt Müzesi Özel Müzeler ve Denetimleri hakkındaki yönetmeliklere uygun olduğu belirtilerek müzenin kurulmasına Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü onay verdi.
‘ÖNEMLİ BİR SES GETİRDİ’..
Yoğurt Müzesi’nin Türkiye’de bir ilk dünyada ise 2. müze olduğunu, Bakanlığın vermiş olduğu bu kararla ailesinin ve Yalova’nın marka değerinin gelecek kuşaklara aktarılmasına da olanak sağlanmış olduğunu belirten Ayşen Turna Tüzünataç, “Uzun bir süredir uğraş verdiğimiz Muzaffer Ahmet Turna Yoğurt Müzesi’nin kurulması sadece ülkemizde değil, dünyada da önemli bir ses getirdi. UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miraslar listesine yoğurt alındı. UNESCO; müzemizin dosyasını talep etti. Bu yılın sonunda Aralık ayında gerçekleşecek Birleşmiş Milletler toplantısında müzemizle ilgili olarak bir sunum daveti aldım. Hem Yalova hem de ailemizin mirası adına çok mutlu olduk” dedi. YTSO’nun girişinde oluşturulan müze ziyaretçilere Yalova’daki yoğurtçuluk tarihini anlatıyor. Yoğurt yapımında kullanılan aletler, detaylı çizimler ve duvarda asılı yazılar aracılığıyla yoğurtçuluğun zengin hikayesi anlatılırken, ziyaretçilere de yoğurtçuluğun kültürel mirasını keşfetme fırsatı sunuyor. Yoğurt yapımına dair detaylı bilgilerin yer aldığı müze Yalova halkı ve ziyaretçileri için eşsiz bir deneyim sunuyor.
MÜZENİN HİKAYESİNİ ANLATTI..
Müzenin hikayesini paylaşan Tüzünataç, “Bu müze tarihin içinde tarih yaşatan bir müzedir.
Turnalar ve Vardarlı ailelerinin kadersel öyküsüdür. Mübadele ile göç eden iki ailenin aşkını, gözyaşlarını ve kahkahalarını yaşatır. Elleri toprak kokan Emine Vardarlı ve Vasviye Turna’ dan doğan çocukların, torunların hayatları bu müzenin kahramanlarıdır. Aynı zamanda Osmanlı’nın en güzide toprakları olan Balkanların evlatlarının yalnızlığının hikayesidir. Muzaffer Ahmet Turna Yoğurt Müzesi Yalova ticaret hayatının da geçmişidir. Her şey 1934 yılında Akif Turna’ nın Arnavutluğun Tetova bölgesinden Türkiye’ye göçü ile başlar, kendisi ülkenin bir çok yerini gezer ve Yalova’yı yerleşim için seçer. Çünkü Yalova’da askeriye vardır. O nedenle ticari olarak uygun olduğunu düşünür, çok gezdiği için de Turna soyadını alır. Her şey 1924 yılında Recep Vardarlı’nın Türkiye’ye göçü ile başlar, önce Akhisar’a sonra da İstanbul’a yerleşir. Vardar Ovası’ndan göç ettikleri için Vardarlı soyadını alır. Yoğurdu da ‘Tikveş’ kasabasından geldikleri için Tikveşli markası ile üretir. 1969 yılında Akif Turna’nın oğlu Muzaffer Ahmet Turna ile Recep Vardarlı’nın kızı Nuran Vardarlı evlenir. Bu evlilik ile Tikveşli yoğurdu Yalova’dan üretilmeye başlar, 1978 yılına kadar sürer ve ayrılırlar. Daha sonra Turnalar markası doğar ve özellikle İstanbul piyasasına hızlı bir giriş yapar. 1982 yılında Sakarya’da kurulan ikinci fabrika ile el değmeden üretilen yoğurt artık ulusal bir marka olmuştur. Tikveşli de büyüyerek devam eder. Ama artık iki rakiptirler. 1986 yılında aile ilk kaybını verir. Nuran Turna kanserden 40 yaşında vefat eder. Arkasından ailenin çınarı Emine Vardarlı ölür. Sonra 1996 yılında Akif Turna’nın büyük kızı Behice Yılmaz ve 2002 yılında Tikveşliyi markalaştıran, büyüten Doğan Vardarlı gözlerini yumar. Bu acı kayıplar tam anlamıyla kurumsallaşamayan iki firmanın çöküşünü hızlandırır. Tikveşli Sabancı’ya satılır, Turnalar ise 2007 yılında kapanır. Bir devir biter. Ancak bu iki firma şu anda mevcutta olan birçok yoğurt markasının doğuşunda etkin rol oynar. Tabiri caizse bedenleri ölür ama ruhları ebediyen yaşar” dedi.
