Yalova eski Valisi Prof. Dr. Erbay, 10 ilimizde büyük yıkımlara neden olan seri depremler sonrası HABERCİ’ye konuştu..
‘HUKUK VE BİLİM DIŞI UYGULAMALAR GELECEK AFETLERİN YIKIMINI ARTIRIR!’
- ..”2005’te onaylanan Yalova Valiliği Afet Yönetim Merkezi Stratejik Planı ve 2007’de yürürlüğe giren Yalova Çevre Düzeni Planı’nda afetlere ilişkin alınan tüm tedbirlerin altı çizilmişti.”
Yalova eski Valisi Prof. Dr. Yusuf Erbay, Güneydoğu Anadolu’da yaşanan ve 10 ilimizde büyük yıkımlara neden olan seri depremler sonrası HABERCİ’ye özel açıklamalarda bulundu.
..”2005’te onaylanan Yalova Valiliği Afet Yönetim Merkezi Stratejik Planı’nda afetlere ilişkin alınan tüm tedbirlerin altı çizilmişti.”
Yalova’da, 1999 Marmara depremi sonrasında gerçekleşen, yaşanabilecek yeni depremlere karşı hazırlık çalışmaları hakkında bilgi veren Prof. Dr. Erbay, şunları söyledi: “Yalova’da, Marmara depreminin yaralarının sarılmaya başladığı dönemle birlikte, yaşanacak yeni bir depreme karşı ciddi hazırlıklar yapılmıştı. Yaşanan felaketten edinilen deneyimler doğrultusunda, bilimsel ve katılımcı bir anlayışla gerçekleştirilen çalışmalara örnek olarak hazırlanan iki önemli belgeden ilki; Yalova Valiliği Afet Yönetim Merkezi Stratejik Planı’ydı. Yalova Afet Yönetim Merkezi kurulmuş, yönergesi 05/05/2005 tarihinde Valilik makamınca onaylanarak yürürlüğe girmişti. Stratejik Plan’ın amaçları doğrultusunda çalışmalar yapılmış ve uygulamaya konmuştu. Bu çalışmalardan; eğitim, tatbikatlar, müdahale uygulama planları gibi rutin olanların dışında Yalova’ya özel bazılarını kısaca belirtmek gerekirse:
- Afet planlamasında, müdahale anında ve sonrasında Afet Yönetim Sistemi içindeki her düzeyde kurum ve hedef kitlelerle etkin ve sağlıklı iletişim sağlanmıştı. (Merkezde kurulan haberleşme sistemi ile bütün muhtarlara telsiz sağlanmış, deprem anında hızlı ve etkin haberleşmeyi sağlamak amacıyla 24 saat esasına göre çalışma başlatılmıştı).
- Afet anında kara, deniz, hava ulaşım sistemlerinin Afet Acil Yardım Planı’na entegrasyonunun sağlanması ile güvenli ve seri ulaşımın temini konusunda çalışmalar yapılmıştı. (Yeşil-Mavi yol projesiyle bütünleştirilen, Bursa ve İznik alternatif bağlantılarını kuran üç adet büyük kapsamlı yolun yapılması ile afet anında hayati nitelik kazanan boşaltma ve yardım ulaştırma sorunlarına karşı etkin bir önlem geliştirilmişti).
- Yalova Afet Yönetim Merkezi’nin afetlere müdahalelerle ilgili karar ve uygulamalarına sivil toplum kuruluşlarının karar otoritesi ile uyumlu etkin katılımı için gerekli mekanizmalar oluşturulmuştu. (Sadece karar almada değil uygulamalarda da ortak yapılar kurulmuştu. Motosikletlerin kolay erişim özelliğinden yararlanılan afet timlerinin kurulması özel bir örnek teşkil etmişti).
- Afet Yönetim Merkezi’nde gerçekleştirilen yapısal değerlendirmelerin yanı sıra planlama ve müdahale faaliyetlerinde entegrasyonu sağlanmıştı. (Deprem öncesi yapılan binalarda güçlendirme çalışmaları gerçekleştirilmiş, başta okullar olmak üzere bütün kamu binaları güçlendirilmiş ya da yeniden inşa edilmişti).
..”2007’de yürürlüğe giren Yalova Çevre Düzeni Planı’nın ‘Afete Yönelik Genel Hükümler’ bölümünde tüm detaylar ele alınmıştı.”
Yalova eski Valisi Prof. Dr. Yusuf Erbay, Yalova Çevre Düzeni Planı’nda Afete Yönelik Genel Hükümler ile ilgili de bilgi vererek, 1999 Marmara depremi sonrasında hazırlanan Yalova İli 1/25.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı’nın 2007 yılında yürürlüğe girdiğini, plan açıklama raporu ve uygulama hükümlerinin ‘Afete Yönelik Genel Hükümler’ bölümünde 21 maddenin yer aldığını söyledi. Erbay, şöyle konuştu: “Her biri, başta deprem olmak üzere, meydana gelecek afetlere ilişkin ayrıntılı önlemleri içeren bu hükümlerin öne çıkan bazıları şöyledir:
- Yalova ili, 1. derece deprem bölgesinde kalmakta olup, deprem bölgelerinde yapılacak binalar hakkında yönetmelik hükümlerine uyulması zorunludur. (Bu madde sayesinde, plan uygulamaya girdikten sonra il genelinde binaların yüksekliği ve katları sınırlanmış; bu sınırlamaya uyulmuştur.) Ayrıca bu plan kapsamında kullanım kararı getirilen alanlarda ilgili idarelerce imar planı yapım aşamasında jeolojik ve gerekli görülmesi halinde jeoteknik ve jeofizik etüt raporları hazırlatılarak Afet İşleri Genel Müdürlüğü’ne onaylatılmadan harekete geçilmez.
- Fay hatlarına isabet eden alanlar hiçbir şekilde yapılaşmaya açılmayacaktır.
- Bu plandan önce inşa edilmiş olan mevcut yapılar yine deprem yönetmeliğine uygun biçimde hazırlanacak etütler doğrultusunda takviye edilecektir.
- Hazırlanacak etüt raporları gereğince, sıvılaşma riski yüksek olarak tespit edilen alanlar hiçbir şekilde yapılaşmaya açılmayacak, bu alanlar imar planlarında yeşil alan olarak belirlenecektir.
- İmar planlarında ana yol genişlikleri afet sonrası trafik akışını engellemeyecek biçim ve genişlikte olacaktır.
- Afet sonrası acil yardım ve destek merkezi ile yönetim merkezi olarak kullanılabilecek yerler için toplama ve geçici iskan alanları belirlenecektir.
- Afet sonrası acil yardım ve destek merkezi ile yönetim merkezi olarak kullanılabilecek alanlar, depolar ve dağıtım istasyonları planlanacaktır.
- Zemin katlarda yer kazanmak amacıyla taşıyıcı bölme duvar ve betonarme perde duvarları kaldırıcı ve zarar verici nitelikte tadilat projeleri hazırlanmayacaktır.
- İnşaatı tamamlanan veya halen kullanılan binalarda tadilat yapılması halinde, taşıyıcı sistem üzerinde hiçbir şekilde değişiklik yapılmayacaktır.
- Bitişik nizam yapı düzeninden kaçınılması planlama açısından gereklidir.
- Beton kalitesinin titizlikle denetlenmesi hususunda gerekli önlemler alınacak; inşaatlarda hazır beton kullanılacak olup bu konularda ilgili idare sorumlu olacaktır.
- İnşaat aşamasında yerleştirme hataları (bağlantı, etriye vs.), tuğla örme hataları önlenecek, denetim ilgili idarelerce titizlikle sürdürülecektir.
- Yapıda, kolondan tesisat geçirilmesi veya benzer biçimde taşıyıcı sistemi zayıflatacak düzenlemeler yapılmayacaktır.”
..”Yıllar geçti, hala planları etkisiz kılmaya uğraşanlar var!”
2007’de yürürlüğe giren Çevre Düzeni Planı’nı bozmak için yapılanları Yalova kamuoyunun asla hafızalardan silmemesi gerektiğini ifade eden Prof. Dr. Erbay, “Çevre Düzeni Planı’na karşı madenciler ve inşaatçılar hukuki ve siyasi mücadele başlattılar. Yapıldığı yöntemle değiştirilmesi neredeyse imkânsız olan planı, 1/ 50.000’lik üst bir planla aşma ve etkisiz kılma çabaları hala devam etmektedir. Bakanlığa yaptırılan bu plan, itirazlar sonucu hala mahkemede” şeklinde konuştu.
Prof. Dr. Erbay’dan bazı belediyeler ve taş ocaklarına tepki..
“Bazı belediyelerin inanılması zor bir biçimde, bu yeni ve mahkemelik plana dayandıklarını var sayarak kat artırımına gitmeye başladıkları gözleniyor. Akılların yeniden başa toplanmasını gerektiren son depremlerden sonra tutumlarını nasıl sürdürecekleri merak konusudur” diyen Erbay, son olarak şunları söyledi: “Aynı şekilde, bazı taşocaklarına önceki plana aykırı biçimde ruhsat verilmeye başlandığı üzüntüyle gözlenmektedir.
Hukuksuzluk ve bilim dışı uygulamaların normal karşılanmaya başlanmış olması, doğal değerlerin yok edilmesi sürecini hızlandıracak ve gelecek afetlerin yıkımını artıracak niteliktedir.”
