Haber / Zeynep TAŞTAN
Jeoloji Mühendisleri Odası Güney Marmara Şubesi Yönetim Kurulu Üyesi Aysun Aykan, “Ülkemizin önemli bir bölümü deprem tehlikesi ve riski altındadır. Türkiye Diri Fay Haritası’na bakıldığında; 5.5 ve üzeri büyüklükte deprem üretme potansiyeline sahip yaklaşık 500 diri fay bulunmakta. Şu an ki yapılan çalışmalara göre şehir merkezinden diri fay geçen kent sayısı 24 olmuştur. Bilimsel çalışmaların, özellikle Kuzey Anadolu Fayı başı olan Bingöl ve Kuzey Anadolu Fayı’nın Marmara Denizi içerisinden geçen kısmı ile, Balıkesir, Kahramanmaraş taraflarının yakın gelecekte deprem olacağı yönünde olduğunu gösteriyor, buralara dikkat edilmesi, hazırlık yapılması gerekiyor.
‘MARMARA’DA 7.6 BÜYÜKLÜĞÜNDE OLABİLİR’..
“Marmara’da mutlaka büyük bir deprem olacak. Büyüklüğü 7.6 olabilir. Bu deprem, 28 milyon kişiyi etkileyecek ve depreme hazırlıksız yakalanılması durumunda da büyük bir kaos yaşanabilir” diyen Aykan, “Marmara bölgesinde 1900-2015 yılları arası 4 ve üzeri büyüklüğüne sahip 500’ün üzerinde deprem meydana geldiği belirlenmiştir. İstatiksel olarak son yüzyılda 15 büyük deprem meydana getirmiş olan Kuzey Anadolu Fayı’nın (KAF) dünyanın en aktif faylarından olduğu bilinmektedir. Bu depremlerin karadaki toplam yüzey yırtılmasının, 1100 km’ye ulaştığı biliyoruz. Bu 15 depremden 7 ve üzeri büyüklüğe sahip, 1999 Düzce Depremi de dahil 6’sı, Marmara Bölgesi’nde uzanan parçalarda meydana geldi. Tarihsel deprem kayıtlarına bakıldığında, MS 1 ile MS 1899 arasında bölgede toplamda 600 civarında deprem gerçekleştiğini fakat bunların 38’inin büyüklüğünün 7.0’den fazla olduğunu ve bölgeyi etkilediği bilgisi mevcut. Tarihsel ve aletsel deprem kayıtlarının yaklaşık dağılımına bakıldığında kuzey kolun aktivitesinin en yüksek olduğu görülmektedir. Marmara Denizi içinden geçen kuzey koldaki deprem dağılımları ise en son depremlerin 1509 ve 1766 yılında gerçekleştiğini, 200–250 yıllık dönüş periyotları olduğu düşünüldüğünde bu alanın bir sismik boşluk olduğu yani kırılma zamanı geldiği görülmektedir. Ulusal ve uluslar arası yapılmış çalışmalara göre; 1999 Depremi’nden sonra 30 yıl içerisinde % 65 ihtimalle 7’den büyük maksimum 7.6 büyüklükte bir depremin Marmara Denizi’nde olacağı yönündeydi. Bu süreden 20 yıl geçtiğini düşünürsek, 10 yıl içinde olma olasılığı yüksek. Burada olacak büyük bir depremde, Marmara Denizi’ne kıyısı olan tüm iller; İstanbul, Balıkesir, Bursa, Yalova, Çanakkale, Kocaeli, Tekirdağ ağır bir şekilde etkileyecektir. Marmara Bölgesi, nüfus yoğunluğu, sanayi, ekonomi, tarihsel birikim bakımından en yoğun olan bölgedir. Bu yüzden bu deprem tüm Türkiye’yi etkileyecek ve Türkiye’nin ekonomisine zarar verecektir. Depremden sonra geri getiremeyeceğimiz iki şey var: İlki can kaybı. İkincisi ise kaybolan tarihi ve kültürel varlığımız. Deprem yönetmeliğine uyulması ve yapı denetim ile can kaybını azaltabiliriz. Kültürel varlıkları onarmak uzmanlık gerektiren bir konu ve zor bir iş. Çünkü bir tarihi yapıya ulaşıp o tarihi yapıyı güçlendirmeyi sağlayacak insan sayısı az ve izin alınması gereken merciler çok fazla. Bu konuya önem vermemiz gerekiyor. Tarihi yapıların etrafına koruyucu istinat yapıları vb. inşa edilebilir. Sadece İstanbul’da yaklaşık 17 milyon insan var ve tüm Marmara Bölgesi’ni saydığımızda 28 milyon kişi var” dedi.
