Yalova il olduktan üç yıl sonra, 1998 yılında Yalova Valiliği ile Yalova Ticaret ve Sanayi Odası’nın ortaklaşa organize ettiği Yalova Kongresi’nin üzerinden 24 yıl geçti.
Geleceğe yönelik Yalova Vizyonu ortaya koymak için kapsamlı bir çalışma yapılmış, sadece Yalova’dan değil, ülkenin dört bir köşesinden bürokratlar, akademisyenler, siyasiler, kamu kurum ve kuruluşlarının temsilcileri Yalova’ya gelmiş ve çalışmaya katkı sunmuşlardı.
Yalova’dan bürokrasi ve siyasetin yanı sıra STK’lar da Yalova Kongresi’ne ciddi emek harcamışlardı. Tarım, sanayi, turizm, çevre, orman, eğitim, kültür, sanat, spor sağlık, şehir planlaması, kent yönetimi gibi alanlarda ayrı ayrı komisyonlar kurulmuş, bu komisyonlar Yalova’ya ilişkin çalışmalarını tamamladıktan sonra birer rapor hazırlamış ve bu raporlar, ‘YALOVA KONGRESİ KOMİSYON SONUÇ RAPORLARI’ başlığı altında bir kitapta toplanmış ve yayınlanmıştı.
24 yıl önceki Yalova Kongresi’nin açılışına dönemin Başbakan’ı Merhum Mesut Yılmaz da konuşmacı olarak katılmış (8 Mayıs 1998), yine dönemin Yalova milletvekili ve ANAP Genel Başkan Yardımcısı Yaşar Okuyan da hem konuşmacı hem de Yalova’nın ilk vekili olarak organizasyona ciddi katkı sunmuştu. Dönemin YTSO Başkanı ise bir yıl sonraki yerel seçimlerde belediye başkanı seçilecek olan Yakup Koçal’dı.
8-14 Mayıs 1998 tarihleri arasında gerçekleşen Yalova Kongresi sonuç bildirisi, komisyon raporlarının özetleri şeklinde yayınlanmış ve yeni il olan Yalova’nın gelecek vizyonu ana hatlarıyla şekillenmişti.
Bugün gelinen noktada sadece şehrin alt ve üst ölçekli planlarında sıkıntılar yaşanmadı, aynı zamanda şehrin gelecek vizyonunda da önemli sapmalar oldu. Sektörel bazda belirlenen hedeflerin gerisinde kalan Yalova’da geçen 24 yıllık süreçte hesapta olmayan gelişmeler yaşandığı gibi hem olumlu hem olumsuz anlamda farklı yapılanmalara da tanıklık ettik.
Örneğin; 24 yıl önce tersane bölgesi Yalova’nın gündeminde değildi, ama bugün 2000’li yılların başında planlanan ve yaşam bulan bir tersane gerçeği var.
Örneğin; Yalova o yıllarda henüz yeni yeni karma OSB’yi konuşup tartışıyor, ne yapılmak istendiğini anlamaya çalışıyordu. Oysa bugün farklı alanlarda farklı OSB’ler gündemde. Bir kısmı inşaat aşamasında, bir kısmı ise tamamen içe kapalı, belli sanayi kuruluşlarının tekelinde olan OSB girişimleri.
Örneğin; 24 yıl önce Yalova kamuoyu tüm gelişmelerden haberdar ediliyor, bilgilendiriliyor, konular enine boyuna tartışılıyor, yeri geldiğinde ciddi muhalefetler sergileniyor, ancak gayet şeffaf ve katılımcı biçimde olaylar, gelişmeler değerlendiriliyordu. Oysa bugün, Yalova’nın yerel dinamikleri ve sivil inisiyatifi devre dışı bırakılmak suretiyle, ‘oldu-bitti’ mantığıyla, şeffaflıktan, katılımcılıktan, paylaşımcılıktan uzak bir anlayışla şehir yönetilmeye çalışılıyor.
Gelinen noktada yapılması gereken şey, atılması gereken adım belli aslında. Bu şehir, il olduktan sadece 3 yıl sonra, 1998’in Mayıs’ında başardığını 2023’ün ülke ve Yalova vizyonunda bir kez daha geliştirip güncellemeli. Yani, ikinci Yalova Kongresi için düğmeye basılmalı ve yıl bitmeden organizasyon tamamlanmalı. Böylece, iptal edilen maddeler yüzünden bugün sürüncemede kalan ve tartışmalı olan üst ölçekli planların eksiksiz biçimde yenilenmesi sağlanacağı gibi, yeni bir bakış açısı ile yeni bir Yalova vizyonu ortaya konulabilir. Tüm sektörlerde komisyonlar toplanır, yeni gelişmelere, güncellemelere uygun, detaylı ve düzgün raporlamalar yapılır ve tüm bunlar Yalova ile birlikte, şeffaf ve katılımcı bir anlayış içerisinde gerçekleştirilir. Çıkacak sonuç bildirisi de bu şehrin anayasası kabul edilir ve geçmişin yanlışlarına, hatalarına düşülmeden sağlam bir biçimde yol alınır, tartışmalar-çekişmeler son bulur.
Tabii, böyle bir bilimsel sürecin işletilmesi ve Yalova’nın menfaatlerine uygun şekilde sonuç alınması bizlerin arzusu, temennisi.
Kim bilir; belki de asıl soru şu: Yalova buna hazır mı, şehri yöneten insanlar bu kafa yapısında mı; işte orasını bilemiyoruz.