YALOVA MİTOLOJİSİNDEN ÖRNEKLER
ARGONOTLARIN ALTIN POSTU
Milattan önce 3. yüzyılda Argonotlar Akdeniz’den Karadeniz’e efsanevi bir yolculuk yapar. Zeus’a kurban edilen koçun altından postunu ele geçirmek için yapılan bu yolculuğun Yalova’yı ilgilendiren kısımları hayli ilginç bilgiler içerir. Bizans günlükçülerinin (Vakanüvisler) bilgilerinden alıntılar yaparak konunun derinliklerine inmek suretiyle önemli ipuçlarına ulaşmaktayız.
“Efsaneye göre Tesalya’da İolkos kralı Aison’un iktidar yükünden bıkıp devlet dizginlerini, oğlu İason’un erişkinliğine kadar kardeşi Pelias’a bırakmasıyla başlar.
İason’dan korkan ve tahttan da inmek istemeyen Pelias, onu İolkos’tan belki de ebediyen uzaklaştırmak için bir hileye başvurur. İason’a iktidarı almadan önce uzaklardaki Kolkhis’ten ailesine ait olan efsanevi “Altın Postu” geri getirmesi gerektiğini söyler. İason, bu yolculuğa çıkmayı kabul eder. Argo adını verdiği sağlam bir gemi yaptırır, aralarında Theseus, Herakles ve Orpheus gibi kahramanların ve yarı tanrıların bulunduğu bir mürettebat toplar.
Bilinmeyen sularda tehlikeli bir yolculuktan sonra İason, tayfası Argonotlarla birlikte Kolkhi’se varırlar. Kolhi ya da Kolkhi bugünkü Gürcistan ve civarıdır. Burada Kral Aietes, İason’un bir dizi sınavdan geçtiği takdirde altın postu alabileceğini söyler. İason sınavları geçer, altın postu alır ve kendi krallığına dönmek için tehlikeli bir yolculuğa çıkar.”
Argonotlar, deniz yoluyla geri dönüşe başlasalar da Kafkas kralı onlara verdiği izin için pişman olur. Donanmasıyla İason’nu ve tayfasını takibe karar verir ve Koruköy önlerinde Argonotlara yetişir. Argonotlar, Yalova önlerinde kendilerini takip eden ve postu geri almaya çalışan kral askerleriyle savaşa tutuşurlar. Kartal Kanatlı İlahlar kendilerine yardım edince kralın elinden kurtulurlar. En yakınlarındaki karaya çıkarlar. Burası Koruköy’dür. Köyün adını da Kartal Kanatlı ilahların ismini yaşatmak için “SORTHENY” koyarlar. Hatta kendilerini koruyan ilahlar adına Koruköy’de Ana Tanrıça Rhea adına bir mabet yaparlar. Bu mabet daha sonra depremden büyük zarar görür. Hatta bu mabedin kalıntılarıyla sonraki dönemlerde Kral Zenon aynı yere başka bir mabet yapar ve bu mabedi Hz Meryem’e vakfetmek suretiyle tahsiste bulunur. Gemilere sorti yapan kartal kanatlı ilahlardan esinlenerek önce Sortheny olan köyün adı tarihçiler tarafından “Soteropolis” olarak anılır. Belki de bu “altın post” Argonotlarla birlikte Koruköy’e getirilmiş olabilir. Soteropolis isminin ne zaman “Koru” ismine dönüştüğü konusunda değişik anlatımlar vardır. “Kolhi” isminin Quilcha, Kulcha ya da bozularak “Kuri” şekline dönüştürülmüş olabileceği şeklinde iddialar da mevcuttur. Çünkü eski kaynakların tamamında Koru ismi “Kori (Kuri)” olarak geçer. “Altın Post’un” öz vatanının adı biraz değiştirilerek postun göç ettiği bölgeye verilmiş olabileceği üzerinde durulur. Çünkü Altın Post’un çevresinde yaşayan halkın tamamının temsilcileri bu bölgeye gelerek yerleşimler oluşturmuşlardır. Bu postun bulunduğu Kolhis, Lazistan’ın kuzey kesiminde, Karadeniz kıyısındaki tarihsel bölge Kolhida veya Kolheti’dir. O bölgeden buraya Gürcüler, Lazlar, Çerkesler, Abhazyalılar, Karaçaylılar, Dağıstanlılar, Ermeniler ve Rumlar göç ederek her biri ayrı köyler ve yerleşim yerleri kurmuşlardır. Adeta Kolhi Krallığının halkı “Altın Post’un” olduğu bölgede toplanmışlardır. Sanki onları buraya çeken manevi bir yakınlık ve kuvvet bulunmaktadır. Şimdiki Yalova ve çevresi o günkü Kolhi Krallığı’nın adeta bir kopyası olmuştur.
Efsanenin ana temalarından biri de kral ve yarı tanrı olan Herkül’ün de Iason’la birlikte bu yolculuğa çıkmış olmasıdır. Herkül’ün Kaplıcalarla ilgisi her efsanede dile getirilir. Termal Kaplıcaları ile Koruköy’ün tarihi bağını göz önüne aldığımızda hatta asıl hamamların “Soteropolis” de yani Koruköy’de olduğunu düşünürsek Herkül’ün konuyla olan bağlantısı daha iyi ortaya çıkar.
Fakat Yalova ve çevresinin Fenikeliler (Kenani), Argonotlar (Yunani), Roma, Bizans, Bitinya, Selçuklu ve Osmanlı dönemlerini de yaşadığını göz önüne alırsak her dönemde efsanelerin değişiklik gösterdiğini söyleyebiliriz.
Birçok farklı efsanenin yaşandığı bölgede Zeus’a kurban edilen koçun altından postunun Ares’e adanmış bir korulukta saklandığı iddia edilmektedir. Altın Post’un o günkü halkı günümüzde bu bölgede toplanmışsa belki de altın postun saklı olduğu Tanrı Ares’in koruluğu Yalova ve çevresindedir. Belki de bu koru, Koruköy’dür.
Araştırmacılar bölgedeki Yunan kültürüne bağlı anlayışın Yalova ve çevresinde daha önce var olan Fenike kültüründen etkilendiğini de iddia etmektedir.
