Yalova Üniversitesi’nde düzenlenen programda, Kırım Ahali Cumhuriyeti’nin ilanının 108. yılı kapsamlı bir etkinlikle anıldı. Tarihî süreçler, güncel gelişmeler ve Kırım Tatarlarının mücadelesi akademisyenler ve uzmanlar tarafından ele alındı.
Türk dünyasının demokrasi ve özgürlük mücadelesinin sembollerinden Kırım Ahali Cumhuriyeti’nin 108. yılı Yalova’da anıldı. Programda hem kurultay ruhu hem de Kırım Tatarlarının bugün yaşadığı acılar konuşuldu.
Kırım Ahali Cumhuriyeti’nin 108. yıldönümü Yalova Üniversitesi’nde geniş katılımla anıldı..
Haber / Zeynep TAŞTAN
Yalova Üniversitesi, Yalova Kırım Türkleri Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği, Türk Ocakları Yalova Şubesi ve Yalova Üniversitesi Türk Yurdu Kulübü iş birliğinde, Kırım Türklerinin tarihindeki en önemli dönüm noktalarından biri olan Kırım Ahali (Halk) Cumhuriyeti’nin ilanının 108. yıldönümünü anmak amacıyla kapsamlı bir program düzenlendi. Üniversitenin İİBF 15 Temmuz Konferans Salonu’nda gerçekleştirilen etkinlik, akademisyenler, idari personel, öğrenciler ve Yalova’daki Kırım Tatarı camiasından çok sayıda katılımcıyı bir araya getirdi. Program, hem tarihi hem de güncel boyutlarıyla Kırım davasını gündeme taşıması bakımından dikkat çekti.
TARİHİ BİR DÖNEMİN ANLAMI YENİDEN HATIRLANDI
1917 yılında toplanan ve Türk-İslam dünyasının ilk demokratik kurultayı olarak tarihe geçen Kırım Tatar Kurultayı, yalnızca Kırım’ın geleceğini değil, seçim sisteminden kadın haklarına, parlamenter temsilden anayasal yönetime kadar pek çok alanda çığır açmış bir yapıyı temsil ediyordu. Seydiye, Bahçesaray ve Akmescit’ten seçilen milletvekillerinin yanında, kadınlara seçme ve seçilme hakkı tanıyan bu kurultay, aynı zamanda Kırım Ahali Cumhuriyeti Anayasasını kabul ederek modern bir devlet yapısının temellerini atmıştı. Yalova’da düzenlenen etkinlik de bu tarihsel tecrübenin mirasını yaşatma ve genç nesillere aktarma amacı taşıdı. Programda, hem bu kısa ömürlü fakat etkisi büyük cumhuriyetin oluşum süreci hem de günümüzde Kırım Türklerinin karşı karşıya bulunduğu siyasi, kültürel ve sosyal sorunlar kapsamlı şekilde ele alındı.
‘KIRIM, TÜRK OCAKLARI’NIN HAFIZASININ BİR PARÇASIDIR’..
Etkinliğin açılış konuşmasını Türk Ocakları Yalova Şube Başkanı ve Yalova Üniversitesi Türk Yurdu Kulübü akademik danışmanı Dr. Öğr. Üyesi Alper Kasımoğlu yaptı. Kasımoğlu, konuşmasında Türk Ocakları’nın kuruluşundan itibaren Kırım davası ile olan derin bağa dikkat çekti. İsmail Gaspıralı, Hasan Sabri Ayvazov, Cafer Seydahmet Kırımer gibi Kırım’ın yetiştirdiği öncü şahsiyetlerin Türk dünyası için taşıdığı önemi anlatan Kasımoğlu, bu isimlerin sadece Kırım’ın değil, tüm Türk coğrafyasının fikir hayatına yön vermiş aydınlar olduğunun altını çizdi. Konuşmasında, Gaspıralı’nın meşhur “Dilde, fikirde, işte birlik” şiarının bugün halâ geçerliliğini koruduğunu ifade eden Kasımoğlu, şu sözleriyle salonda güçlü bir etki yarattı: “Kırım bizim için sadece bir coğrafya ya da dış politika meselesi değildir; Türk Ocakları’nın hafızasının, gönlünün ve tarih şuurunun ayrılmaz bir parçasıdır.” Kasımoğlu, Türk Yurdu Kulübü’nün gençlere Türk dünyası bilinci kazandırmayı hedeflediğini ve bu tür etkinliklerin gençlerin tarihsel farkındalıklarını artırması bakımından büyük önem taşıdığını belirtti.
KIRIM’IN GÜNCEL DURUMU ANLATILDI
Açılış konuşmasının ardından söz alan Yalova Kırım Derneği Başkanı Nail Aytar, Kırım’da günümüzde yaşanan siyasi ve sosyal gelişmelere dair kapsamlı bir sunum gerçekleştirdi. Aytar, özellikle 2014’teki Rus işgalinden sonra Kırım Tatarlarının karşılaştığı insan hakları ihlalleri, zorunlu göçler, kaybolan aktivistler, kültürel baskılar ve ibadet özgürlüğüne yönelik müdahaleler gibi kritik konulara değindi. Aytar, Kırım Tatarlarının bugün verdikleri mücadelenin yalnızca kendi geleceklerini değil, tüm Türk dünyasının vicdanını ilgilendiren bir dava olduğunu belirtti: “Kırım Tatarlarının özgürlük mücadelesi, yalnızca bir halkın değil, bütün bir medeniyetin onur mücadelesidir.”
TARİHİ BELGELERLE DESTEKLENEN SUNUM
Programın en önemli bölümlerinden biri ise İstanbul Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Kutluk Kağan Sümer’in konferansı oldu. Sümer, Kırım Ahali Cumhuriyeti’nin kuruluş sürecini tarihi belgeler, kurultay kayıtları ve dönemin tanıklıkları eşliğinde detaylı biçimde anlattı. Konuşmasında, Kırım’ın tarih boyunca stratejik bir geçiş noktası, kültürel bir merkez ve ilim yatağı olduğunu vurgulayan Sümer, Noman Çelebicihan ve Cafer Seydahmet Kırımer gibi isimlerin fedakarlıklarla örülü mücadelesini aktardı. Sümer, Kırım Ahali Cumhuriyeti’nin kısa sürede yıkılmasına rağmen Türk ve İslam dünyasında demokratik temsil ve millî irade açısından son derece önemli bir örnek teşkil ettiğini ifade ederek şunları söyledi: “Bu cumhuriyet, tarih sahnesinde çok kısa süre kalmış olsa da gönüllerde bıraktığı iz silinmemiştir. Kırım Kurultayı, parlamenter temsilin, halk iradesinin ve millî mücadelenin simgesi olarak bugün hala gençlere ışık tutmaktadır.”
KURULTAY DÖNEMİNDEN FOTOĞRAF SERGİSİ BÜYÜK İLGİ GÖRDÜ
Konferans salonu fuayesinde, 9 Aralık 2017’de gerçekleştirilen 1. Kurultay dönemine ait fotoğrafların yer aldığı bir sergi de katılımcıların beğenisine sunuldu. Ümüt Cessur’un katkılarıyla düzenlenen sergi, yalnızca geçmişi yansıtması açısından değil, Kırım Tatarlarının kimlik mücadelesinin görsel hafızasını oluşturması bakımından da değer taşıdı. Katılımcılar, sergide yer alan fotoğraflar aracılığıyla Kurultay’ın atmosferini, Kırım Tatarlarının tarihi duruşunu ve modern Kırım diasporasının faaliyetlerini yakından inceleme fırsatı buldu.
PLAKET TÖRENİ VE TOPLU FOTOĞRAF ÇEKİMİ İLE SON BULDU
Programın sonunda, Kırım davasına bilimsel ve akademik katkıları nedeniyle Prof. Dr. Kutluk Kağan Sümer’e, destekleri dolayısıyla İstanbul Kırım Derneği Başkanı Celal İçten’e plaket ve çeşitli hediyeler takdim edildi. Sunulan plaketler, Kırım davasına gönül veren isimlerin emeklerine duyulan saygının bir nişanesi olarak değerlendirildi. Etkinlik, konuşmacılar, akademisyenler, öğrenciler ve dernek temsilcilerinin birlikte katıldığı toplu hatıra fotoğrafı çekimi ile sona erdi. Katılımcılar, programın hem tarihî bir bilinç hem de toplumsal farkındalık oluşturması bakımından son derece önemli olduğunu ifade ederek salonundan ayrıldı.
