TEMA Vakfı İl Temsilcisi Arzu Demir:
‘SU KAYNAK DEĞİL VARLIKTIR’
Haber / Zeynep TAŞTAN
Yalova’da yaşanan ciddi kuraklık sebebiyle Gökçe Barajı’nda su azaldı. Ocak ayında olmamıza rağmen barajdaki doluluk oranı yüzde 15 seviyelerine kadar geriledi. Bu anlamda TEMA Vakfı İl Temsilcisi Arzu Demir, Yalovalılara su tasarrufu çağrısında bulundu. Türkiye’nin su varlıklarının gittikçe azalmakta ve bozulmakta olduğunu söyleyen İl Temsilcisi Arzu Demir, “Kurulduğu günden bu yana doğal varlıkların korunması için çalışan TEMA Vakfı, suyun kullanılacak bir kaynak değil; korunması gereken bir varlık olduğunu savunur. Su varlıklarının korunması için gerek mevzuat ölçeğinde, gerekse havza ölçeğinde çalışmalar yapılmalı. Çalışmalarda var olan kanun ve yönetmeliklerin su varlıklarının korunması için yeterli olmadığına ve mevzuattaki çelişkilere dikkat çekmek amacıyla Türkiye’deki mevcut su politikalarını inceleme ve politika önerileri geliştiriyoruz” dedi.
‘TÜRKİYE’DE SU KANUNU OLMALI’..
TEMA Vakfı’nın suyu korumayı ve geliştirmeyi hedefleyen bir Su Kanunu’nun gerekliliğine inandığını ifade eden Demir, sözlerini şöyle sürdürdü: “Suyu hayat-hak-varlık üçgeninde konumlandırmakta ve suya ulaşma hakkının temel ve yaşamsal bir hak olduğunun altını çizmekte; bu anlamda suyun ticari bir mal gibi görünmesine karşı çıkıyoruz. Su yönetimindeki çok başlılığa son verecek; tek bir yasa altında ve katılımcı bir yaklaşımla yönetilecek Su Kanunu’na ihtiyaç olduğuna inanıyoruz. Bu sebeple TEMA Vakfı 2010-2011 yıllarında akademisyenler, danışmanlar, hukukçular ve uzmanların katkısıyla Su Kanunu Tasarısı hazırlamıştır. 2012 yılında karar vericiler ve kamuoyu ile paylaşılan TEMA Su Kanunu Tasarısı, su varlığının korunmasında hukuksal, yönetimsel ve etik yeni ilke ve kurallar getiriyor. Su Kanunu Tasarısı’nın yayınlandığı 2012 yılından bu yana kanunun çıkması için çalışmalar yürütülmekte ve su mevzuatı yakından takip edilmektedir. TEMA Vakfı olarak, iklim değişikliğinin neden olduğu ve olacağı olumsuzluklar daha da şiddetlenmeden, insanlığın ve gezegenin kötü senaryolarla yüz yüze gelmemesi için vakit kaybetmeden önlemler alınması gerektiğini savunuyoruz.”
‘SU TASARRUFU SAĞLAYACAK UYGULAMALAR HAYATA GEÇİRİLMELİ’..
Türkiye’de su tasarrufu sağlayacak uygulamaların hayata geçirilmesi gerektiğini belirten Demir, “Çünkü su varlığı kısıtlı iken artan nüfus ile birlikte evsel su kullanımı ihtiyacı artmaktadır. Ayrıca, evsel kullanım için artacak olan su talebine ek olarak dünyada çevre kirliliği ve sanayileşmeden dolayı mevcut temiz su varlıklarının hızla kirlendiği ve azaldığı ve bu nedenle de küresel anlamda insanlığın temiz suya ulaşımda ciddi sorunlarla karşılaşacağı tahmin edilmektedir” ifadelerine yer verdi.
‘TASARRUF ALIŞKANLIK HALİNE GETİRİLMELİ’..
Yağışların her geçen yıl daha da azalacağını söyleyen Demir, “Bugün barajda suyumuz yüzde 15 seviyesine geldiğinde değil; günlük yaşantımızda alışkanlık haline getirmemiz gerekir. Zira yağışlar her geçen yıl daha da azalacak. İlimizin yüzde 60 orman varlığına sahip olmasına rağmen yaşanan su sıkıntısı nedeniyle bireyler olarak günlük hayatta dikkat edeceğimiz konuların başında tasarruf geliyor” diye konuştu.
DEMİR’DEN ALTIN NİTELİĞİNDE TAVSİYELER..
İl Temsilcisi Demir, tasarruf için yapılabilecekleri şu şekilde sıraladı: “Kapalıyken su sızdıran muslukları tamir edin. Evlerimizde-işyerlerimizde saniyede bir damla su sızdıran bir musluk, yılda en az 12.500 litre suyun boşa akması demektir. Duş ve musluk başlıklarında tasarruflu su akıtan musluk başlıklarını kullanın. Dişlerinizi fırçalarken, elinizi-yüzünüzü yıkarken ya da tıraş olurken musluğu kapatın. Musluğu kapalı tutarak, günde 15-35 litre arası su tasarrufu yapılabileceği unutulmamalıdır. Sadece ihtiyacınız olduğunda sifonu kullanın ve rezervuar için önlem alın. Tuvalet rezervuarlarını tuvalet ihtiyacı dışında çöp atma yeri olarak kullanmayın, bu hem gereksiz yere sifonu çekip su harcamanıza neden olur hem de suların arıtma maliyetini artırır. Çöpleri çöp kutusuna atın. Kirlenen çamaşırları ya da bulaşıkları makinede yıkayın. Çamaşır ve bulaşık makinelerini tam dolduğunda çalıştırın. Su kullanan ve elektrik harcayan tüm teknolojilerde su ve enerji tasarruflu teknolojileri tercih edin. Duş sürenizi kısaltarak ciddi su tasarrufu yapabileceğinizi unutmayın. Yaklaşık 5 ile 8 dakikalık bir duş süresince duş başına 55 litre su tasarrufu mümkündür. Bunlara ek olarak, düşük akışlı veya su tasarruflu eko-duş başlıklarının tercih edilmesini yaygınlaştıracak önlemler alınabilir. Duşta ya da mutfakta suyun ısınmasını beklerken akan suyu ve meyve, sebze yıkadığınız suyu bir kapta biriktirin. Biriken bu suyu tuvalette, balkon yıkamasında, çiçekleri ve bahçeyi sularken kullanın. Yemeklerinizi mümkün mertebe kapağı kapalı tencerelerde pişirmeye özen gösterin, bu sayede hem buharlaşma ile su kaybını azaltır hem de daha kısa sürede pişirdiğiniz için enerjiden tasarruf sağlarsınız. Çay ve sıcak su gibi sıcak tüketilen sıvı gıdaları kaynadıktan sonra termos gibi sıcaklık ve buharlaşma kayıplarını önleyen kaplara alın. Altı yanık halde kaynamaya devam eden su veya çay sürekli buharlaşacağından, kaynadıktan sonra termosa aldığınızda üzerine sürekli su ilave etmek zorunda kalmaz ve daha az su ve enerji tüketirsiniz. Su varlıklarında kirliliğe, su kalitesinin bozulmasına sebep olan kimyasal ürünler yerine, doğada çözülebilen ekolojik ürünler kullanın. Ekolojik ürün olarak; sirke, karbonat, sabun gibi doğal malzemelerden çevre dostu deterjanlar yapın ya da yapılmış olanları tercih edin. Plastik atıklarınızı azaltın. Özellikle market ve pazar alışverişlerinde daha ekolojik olan bez veya file çantaları tercih edin. Tek kullanımlık plastik şişeler kullanmak yerine, su mataranızı ve termoslarınızı yanınızda taşıyın. Atıklarınızı çöpe değil, ayrıştırarak geri dönüşüm kutularına atın. Atık pilleri, özel toplama yerlerine atın. Atık yağları lavaboya dökerek su kaynaklarını kirletmek yerine ayrı bir kapta biriktirerek atık yağ toplama merkezlerine götürün. Kullanılmayan ilaçları atık ilaç toplama noktalarına teslim edin. Sulara ya da rezervuarlara atılan tüm kimyasallar alıcı ortama ulaştıklarında su varlıklarında bozulmalara sebep olur. Bahçeniz varsa bitkileri sabah veya akşam saatlerinde sulayın. Bahçenizi, bitkilerinizi sulamak için yağmur suyu biriktirin. Araç ve halı yıkama gibi çok su tüketen temizlikleri oto yıkama ve halı yıkama gibi merkezlerde yaptırın. Kullandığınız ya da satın aldığınız ürünlerin üretimi aşamasında yüksek miktarda su kullanıldığını düşünerek, ihtiyacınız yoksa ve gerekmedikçe alışveriş yapmayın. Organik sertifikası olan pamuklu ürünleri tercih edin. Pamuk üretimi de yoğun su tüketimine sebep olacağından kıyafetlerinizi uzun süre kullanın. Kıyafet tüketim ve alışverişlerinizi azaltın, ihtiyacınız dışında kıyafet almayın ve yırtılan veya sökülen kıyafetlerinizi onarın. Kısa süreli giydiğiniz tüm kıyafetleri hemen makineye atmayın. Kirlenmemiş ve sadece bir iki saat havalandırma ile tekrar giyilebilecek olan kıyafetlerinizi havalandırmayı deneyin. Su ve elektrik faturalarınızı gözetim altında tutun, artan dönemlerde nedenlerini bulup daha az tüketmenin çarelerini arayın. Kullanım miktarınız düştüğünde başarınızın keyfini çıkarın. Ciddi miktarda su tüketilerek üretilen hayvansal besinleri daha az tüketmeye çalışın. Su ile ilgili belgeselleri izleyin ve yakın çevrelerinizle paylaşın. Ormanlar ve toprak, tatlı su varlıklarını üreten ve doğal olarak depolayan alanlardır; bu alanları korumak için fidan dikin. Su varlıkları ve diğer doğal varlıkların korunması konusunda çalışan sivil toplum kuruluşlarını takip edin ve destekleyin. Yaşadığınız yerdeki su varlıklarını ve bunları tehdit eden faktörleri öğrenerek gerekli önlemleri almaları için ilgili kurumları göreve çağırın. Tüm bunları alışkanlık haline getirin ve hem suyu hem de doğayı koruyun.”
