- Yalova’da günlerdir süren içme suyu sıkıntısı büyürken, İl Genel Meclisi Grup Başkanvekili Oktay Atik sorunun kaynağının yalnızca yağış azlığı değil, yıllardır uygulanmayan yönetmelikler olduğunu söyledi.
Haber \ Büşra GÜNDÜZ
Yalova son günlerde ciddi bir içme suyu sıkıntısıyla karşı karşıya kalırken, İl Genel Meclisi Grup Başkanvekili Oktay Atik su sorununun yalnızca yağış azlığından kaynaklanmadığını, yönetmeliklerin uygulanmamasından doğan yapısal bir kriz olduğunu açıkladı.
‘YÜKÜMLÜLÜKLER UYGULANMADI’
Atik, 2021 yılında Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yayımlanan genelgeye göre 2 bin m²’den büyük parsellerde yağmur suyu toplama sistemi ve büyük ölçekli yapılarda gri su altyapısının zorunlu hale getirildiğini hatırlatarak, Yalova’da bu yükümlülüklerin büyük ölçüde yerine getirilmediğini belirtti. Atik, “2021 yılında Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından yayımlanan genelge ile; 2 bin m²’den büyük parsellerde yeni yapılacak tüm binalarda yağmur suyu toplama sistemi, büyük ölçekli yapılarda gri su kullanımına yönelik altyapı hazırlığı zorunlu hale getirilmiştir.
Bu düzenlemeler tüm Türkiye’de olduğu gibi Yalova için de bağlayıcıdır. Ancak son 4 yıldır kentimizde bu yükümlülüklerin büyük ölçüde uygulanmadığı görülmektedir” dedi.
‘GRİ SU GERİ KAZANIM SİSTEMLERİ YAPILMADI’
Uygulanmayan kurumsal sorumluluklardan bahseden Atik, “Yeni projelere ruhsat verirken yağmur suyu depolama sistemi şartını takip etmekle yükümlü belediyeler, çoğu projede kendilerine düşen görevleri yeterince yerine getirememişlerdir. Bazı kamu kurumları kendi binalarında dahi bu zorunlu sistemlerin kurulmasını sağlamamıştır. Büyük ölçekli otel, AVM ve ticari yapıların önemli bir bölümünde gri su geri kazanım sistemleri yapılmamış, denetimler ise yetersiz kalmıştır. Bu durum, bugün yaşadığımız su krizinin yalnızca bir bölümünü değil, ana sebeplerinden birini oluşturmaktadır” şeklinde konuştu.
‘GRİ SU KULLANIMININ YOK DENECEK KADAR AZ’
Yalova’nın içme suyu tüketimi ve kayıp-kaçak oranlarına da değinen Atik, “Kentin su kaynakları üzerinde ciddi baskı bulunmaktadır. Özellikle yaz aylarında nüfusun katlanması, altyapıda yıllardır giderilmeyen kayıp-kaçak oranlarının yüksekliği, yağmur suyu toplama ve gri su kullanımının yok denecek kadar az olması, Yalova’nın mevcut su kapasitesini zorlayan temel faktörlerdendir. Yani yalnızca yağış azlığı değil, yönetim eksiklikleri de krizi artırmaktadır” ifadelerini kullandı.
YAĞMUR SUYU TOPLAMA SİSTEMLERİNİN GEREKLİLİĞİ
Atik, tuvalet rezervuarları, bahçe sulama ve temizlik gibi alanlarda gri su kullanılmasının şehirdeki içme suyu ihtiyacını yüzde 30–50 azaltabileceğine dikkat çekti. Atik, “Bugün kentte kullanılan içme suyunun yaklaşık yüzde 40–50’si tuvalet rezervuarları, bahçe sulama, temizlik gibi içilebilir nitelik gerektirmeyen alanlarda tüketilmektedir. Gri su ve yağmur suyu toplama sistemlerinin doğru uygulanması halinde; konut ve kamu binalarında içme suyu tüketimi yüzde 30–50 azalabilir. Bahçe ve peyzaj sulaması tamamen içilebilir su sisteminden ayrılabilir, yaz aylarında yaşanan pik tüketimler dengelenebilir. Bu sistemler yalnızca çevreci değil; Yalova gibi su sıkıntısı yaşayan şehirler için zorunlu altyapılardır” dedi.
ATİK, TESPİT EDİLEN EKSİKLİKLERİ ANLATTI
Atik tespit edilen eksiklikleri şöyle sıraladı: “2021 genelgesindeki zorunlulukların büyük kısmının kurumlarca takip edilmemesi. Belediye ve il müdürlüklerinde denetim ve kontrol mekanizmasının yetersizliği. Yeni projelerde yağmur suyu ve gri su sistemlerinin ruhsat koşullarından fiili denetime geçmemesi. Mevcut büyük ölçekli işletmelerin dönüşüm konusunda teşvik edilmemesi. Kayıp-kaçak oranlarının uzun yıllardır azaltılmamış olması. Kente ait su arzı planlamalarının nüfus artışı hesaba katılmadan yapılması.”
KISA VADELİ (ACİL) ÇÖZÜMLER
Atik, çözüm önerilerini de şöyle anlattı: “Su arzının sürdürülebilirliği için kayıp-kaçak hatlarının ivedilikle yenilenmesi. Büyük su tüketicilerine yönelik (otel, site, AVM) zorunlu tasarruf plana geçilmesi. Belediyenin mevcut ruhsatlı projelerde genelgeye uyum denetimlerine başlaması.
ORTA VADELİ ÇÖZÜMLER
Mevcut binalarda gri su dönüşümüne yönelik teşvik ve hibe programı başlatılması. Yeni projelerde sistem kurmadan geçici veya kesin ruhsat verilmemesi. Su Kullanım Yönetimi biriminin aktif denetim yapması.
UZUN VADELİ YAPISAL ÇÖZÜMLER
Yalova’nın nüfus projeksiyonuna uygun bölgesel su master planı hazırlanması. Su havzalarının korunması için daha sıkı denetim. Yağmur suyu sarnıçlı mimariyi destekleyen yeni imar notlarının getirilmesi. Kurumlar arası su yönetimi koordinasyonunun güçlendirilmesi.”
‘BU KRİZ BİR İHMAL SONUCUDUR’
Atik açıklamasını şu sözlerle tamamladı: “Yalova’nın bugün yaşadığı su sorunu, yalnızca bir doğal kaynak problemi değil, yönetimsel bir ihmalin sonucudur. Bu şehrin bir İl Genel Meclis Üyesi olarak şunu açıkça ifade ediyorum: Yalova gelecekte daha ağır su krizleri yaşamamak için; hem belediyelerin hem kamu kurumlarının hem de özel sektörün, yürürlükteki yönetmelikleri eksiksiz uygulaması zorunludur. Halkımızın mağduriyet yaşamaması için; tüm kurumları görevlerini eksiksiz yapmaya, şeffaf bilgi paylaşmaya, denetimleri gerçek anlamda uygulamaya davet ediyorum. Yalova’nın suyu geleceğe taşınabilir. Bu da ancak bilimsel, planlı ve kararlı bir yönetimle mümkündür.”
