Yakup Bey, Yakup Acar, Paşaköylü Yakup…
Batum göçmenlerindendir. Osmanlı –Rus harbinden sonra Batum’a bağlı Ohordiya ve Beğlevan köylerinden Yalova’ya göç edip Paşaköy’ü kuran ailelerdendir.
Levent ve Faruk Acar’ın dedeleri…
İşgalden önce 1920 yılında Yalova Kazası Meclis İdare Azası…
Yunanlılar Yalova ve köylerini yakıp yıkmaya, insanları öldürmeye başlayınca Dâhiliye (İçişleri) bakanlığına durumu bildirir ilk raporu Paşaköylü Yakup Bey yazmıştır. Yalova ve köylerinde yaşananları maddeler halinde sıraladıktan sonra raporunu şu taleple bitirmiştir: “Sivil halkın tahliye edilmesi, henüz yakılmayan köylerin yakılmaktan kurtarılması ve soykırıma sebep olacak durumların öncelikle ve önemle ortadan kaldırılması önlemlerinin alınması konuları Yüce Hükümetin dikkatlerine sunulur.”
Yakup Bey’in bu raporu Osmanlı hükümeti tarafından değerlendirmeye alınmış ve yaşananların soykırıma dönüşmemesi için Uluslararası Araştırma Kurulu oluşturulması ve bölgeye gönderilmesi için çalışmalara başlanmıştır.
Yakup Bey, bu yıllarda İstanbul Balıkpazarı Kafes Sokak 1 nolu dükkânda yağ ticaretiyle de meşguldü.
Yakup Bey…
Yalova Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti kurucu üyelerinden…
Doğrusu Yalova Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin ne zaman kurulduğunu tespit edemedim. Lakin Yunan işgal kuvvetlerinin 19 Temmuz 1921 tarihinde çekilmelerinden sonra kurulmuş olması büyük ihtimaldir. Kocaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti ile Yalova Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti arasındaki yazışmalar elimdedir. Bu yazışmalar Büyük Taarruz hattına lojistik destek sağlama çalışmalarını içermektedir. Bu yazışmalar Yakup Bey’in özel eşyaları arasından çıkmıştır. Kocaeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Reisi Mümtaz Bey, Yalova cemiyetine şükranlarını sunan bir telgraf gönderiyor.
Atatürk’ün Mudanya anlaşmasından sonra Kurtuluş Savaşı’na destek veren illere gönderdiği teşekkürlerden biri de Yalova Belediye Başkanlığı’na ve Yalova Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nedir. Bu belge de Yakup Bey’in özel eşyaları arasından çıkmıştır.
Yakup Bey…
Kırmızı Kurdeleli İstiklal madalyası ile onurlandırılıyor. Bu ne anlama geliyor? Orduda görevli sivil ve asker kimliği ile Milli Mücadele cephelerinde doğrudan savaşanlara verilen madalyadır. Bu mücadeleye büyük çapta yardım edenlere de aynı renkte kurdeleli İstiklal Madalyası verilmiştir. Yakup Bey’in Milli Mücadele yıllarında Yalova için ne kadar önemli olduğunu bu meseleden anlamışsınızdır. Demek ki Yakup Bey, milli mücadeleye büyük çapta yardımda bulunmuş ve kendisine kırmızı kurdeleli İstiklal Madalyası takdim edilmiştir.
Yakup Bey…
1932-1934 yılları Yalova Belediye Başkanı…
Bu yıllar Atatürk’ün Yalova’ya sıkça gelip gittiği dönemdir. Atatürk, Yakup Bey’i Kurtuluş Savaşı’na verdiği katkılardan dolayı takdir eder ve yakın dostları arasında masasında yer verirdi. 1932 yılında devraldığı belediye başkanlığı görevi 1934 yılında sona erdi. Çünkü 1934 yılında çıkan bir kanunla Kartal, Şile ve Yalova belediye başkanlıkları mülga edildi. Görev kaymakamlıklara devredildi.
Yakup Bey…
1935-1943 yılları arası Yalova Müftüsü…
Atatürk, Dolmabahçe sarayında hasta yatağındayken Yakup Bey’i çağırtmıştır. Yakup Bey, Cuma günleri vapura biner, İstanbul’a geçer, Atatürk’e başucunda Kuran okur ve dönerdi. Bu durum Atatürk ölene kadar devam etti.
Yakup Bey’le ilgili o kadar çok anı ve hatıra var ki; onları sütunlarıma taşımadım. Elimde belgelere bağlı olan konuları siz saygıdeğer okuyucularımla paylaşmayı daha uygun buldum.
Fakat dikkatinizi çekmek istediğim önemli bir husus var.
1921 yılından 1934 yılına kadar Yalova belediye başkanlığı görevi yapanlar aynı zamanda Yalova Müdafaa-i Hukuk cemiyetinin kurucu üyeleridir. Yaş sıralamasına göre ikişer üçer yıl belediye başkanlığı görevlerinde bulunmuşlardır. Bu kurucu üyelerden sadece kasaba muhtarı aynı zamanda ekmek fırını olan Refik Bey, başkanlık görevinde bulunmamıştır. Daha doğrusu kasaba muhtarı Refik’in kim olduğunu onca araştırmalarıma rağmen henüz tespit edemedim.
Bakınız ilginç bir bağlantı daha kurayım. Paşaköylü Yakup ile Akköylü İbo dünür olmuşlardır. İkisi de Batum göçmenlerindendir. Dünür olacak kadar samimi olan bu iki isim Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nde birlikte çalışmışlardır. Çünkü Yakup Bey’in imzası olan belgelerde Akköylü İbo’nun da imzası vardır. Hem de ıslak imza…
Akköylü İbo’nun bir tapu davasında mahkeme belgelerindeki ıslak imzasıyla bu belgelerdeki imzalarını karşılaştırdım. Tıpa tıp aynısıdır.
Bu konu çok derinlere iner.
Yazımda Paşaköylü Yakup Bey’i ve hizmetlerini size anlatmaya çalıştım.
Rahmet diliyor, ruhu şâd olsun diyorum.
