DR. TORTOP DOĞAN, KEKEMELİKLE İLGİLİ BİLGİLER VERDİ
Yalova Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı Hastalıkları Uzmanı Dr. Elif Tortop Doğan, kekemelikle ilgili birtakım bilgiler verdi.
Haber \ Büşra GÜNDÜZ
Yalova Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı Hastalıkları (Çocuk Psikiyatrisi) Uzmanı Dr. Elif Tortop Doğan, Dünya Kekemelik Günü kapsamında önemli bilgilendirmelerde bulundu.
KEKEMELİK NEDİR?
Kekemelik konuşma akışında ortaya çıkan ses, hece veya kelime tekrarları, uzatmalar ya da bloklar (takılmalar) ile karakterize bir konuşma akıcılığı bozukluğudur. Kekemelik kişinin iletişim becerilerini kısıtlayarak yaşam kalitesini düşürebilir, akran ilişkilerinde güçlük yaşamasına, akademik sorunlar yaşamasına, özgüven sorunlarına neden olabilir. KEKEMELİĞİN SEBEPLERİ NELERDİR?
Kekemeliğin sebepleri arasında genetik, çevresel ve gelişimsel (sosyal-duygusal, fiziksel, bilişsel, dil-konuşma) faktörlerin etkili olduğu öne sürülse de yaygın olarak kekemeliğin tek bir nedene bağlı olarak ortaya çıkmadığı görüşü hâkimdir.
KEKEMELİK NASIL ANLAŞILIR?
Kekemelik genellikle şu belirtilerle fark edilir: ses veya hece tekrarları, sesleri uzatma, konuşurken duraksama veya takılma, yüz kaslarında gerilme, göz kırpma, nefesini tutma gibi eşlik eden davranışlar, konuşmaktan kaçınma ya da bazı kelimelerin değiştirilmeye çalışılması.
HANGİ DURUMLARDA DOKTORA BAŞVURMAK GEREKİR?
Kekemelik uzun süredir devam ediyorsa, başka eşlik eden konuşma bozukluğu varsa, ailede başka bir bireyde kekemelik varsa, ya da kekemelik çocukta konuşmaktan kaçınma, stres ve utanca sebep oluyorsa bir çocuk ve ergen psikiyatristine başvurmak gerekir.
KEKEMELİK KALICI BİR DURUM MUDUR?
Özellikle 2-6 yaş döneminde başlayan, fizyolojik kekemelik olarak değerlendirilen durumlarda çoğunlukla kendiliğinden düzelebilir. Ancak bazı durumlarda müdahale gereklidir. Bu nedenle erken fark edilmesi ve profesyonel destek alınması çok önemlidir.
TEDAVİSİ VAR MIDIR?
Tedavi planı yaşa, kekemeliğin süresine ve şiddetine göre değişir. Tedavide genellikle dil konuşma terapisi, eşlik eden kaygı ve özgüven sorunlarına yönelik müdahaleler, aile eğitimi ve yönlendirmesi birlikte uygulanır.
HASTANELERDE HANGİ BRANŞA BAŞVURMAK GEREKİR?
İlk olarak çocuk ve ergen psikiyatristine başvurulmalıdır. Çocuk ve ergen psikiyatristi gerekli değerlendirmeyi yaptıktan sonra gerekirse dil ve konuşma terapistine yönlendirir. Kekeme bir çocuğu olan ailelere tavsiyeler: Sabırlı ve anlayışlı olun. Çocuğun cümlesini tamamlamayın, düzeltmeyin. Göz teması kurun, dinlediğinizi hissettirin. Konuşma baskısı yaratmayın. ‘Düzgün söyle’ , ‘Tekrar et’ gibi ifadelerden kaçının. Sakin bir konuşma temposu kullanın. Eleştirmeyin, kıyaslamayın. Kekemeliği görmezden gelmeyin ama büyütmeyin. Duygusal destek verin. Nasıl söylediğine değil ne söylediğine odaklanın. Erken destek alın.
