Merhaba sevgili okuyucum; geçtiğimiz haftaki yazım çok olumlu dönüşler aldı bu beni çok mutlu edince yine devam etmek istedim bu hafta size afet planlarımızdan ve çalışmalarından bahsetmek istiyorum.
Tarih bilgisi olan herkes bilir ki bizim sevgili atalarımız atraksiyon, macera, savaş gibi adrenalini yüksek stresli şeylere aşinaymış. Hal böyle olunca da coğrafi olacakta en gergin en entrikalı ve doğal afet olacakta en problemli yeri seçmiş. Coğrafi haritalarda tüm ülkenin deprem fay hatlarının üstünde olması ve maalesef ki aralıklı döngüler halinde imtihanlardan geçen sevgili, canım yurdum onca acıya rağmen hala hazırlıklı değil.
Sağlık Bakanlığı ve tüm emniyet güçlerinin sürekli afet tatbikatları yapmasına rağmen, halk destekli ve profesyonel kurtarma ekiplerinin sıkı eğitimleri ve tatbikatlarına rağmen!
Kural dinlemez yapılaşma, çarpık kentleşme ve binaların daha sonradan içeriden değiştirilmeleri, kolon kesimleri yapılmasına bağlı maalesef ki mahalle aralarına girilemeyecek kadar yanlış yapılaşmalar bizi olası depremlerde zorladı ve zorlayacak.
Kahramanmaraş depremi hala içimizde yaradır. Tunceli’de yaklaşık 6.5 şiddetinde hissettiğimizi söyledikleri depremi hala her hatırladığımda kahroluyorum. Deprem sonrası ekiplere yardım amaçlı yapılan her hareketi dikkatle takip ettim. Binalardan çıkarılan mucize her canımız ile birlikte ağladım. Enkazdan çıkartıldıkları sırada fotoğraf telaşına düşüldüğü anlarda (!) kontrolsüz hareket ettirilen insanlarımız maalesef daha sonrasında ‘crush sendromu’ nedeniyle vefat ettiler. Nedir bu crush sendromu?
Crush sendromu travmaya bağlı darbeler ve uzun süreli hareketsizlik sonucunda oluşan kas hasarına bağlı olarak, sağlıklı kas hücrelerinin içinde bulunması gereken sıvılar, bazı proteinler ve potasyum gibi bazı iyonlar, travma sonrası bu kasların yıkımıyla birlikte kas dokusunun dışına çıkması ve dolaşıma geçmesidir. Normal şartlarda dolaşımda bulunmaması gereken veya farklı yoğunluklarda bulunması gereken bu maddelerin başta kalp ve böbrekler olmak üzere pek çok organ ve dokuda birikerek çeşitli hasarlara neden olur. Crush sendromu ihtimali göçük ya da enkaz altında kalmak gibi bir durumdan kaynaklanıyorsa, tıbbi sıvı desteği kurtarma çalışmaları esnasında başlar. Kişinin kurtarılmasının ardından sağlık biriminde yapılacak değerlendirme sonrasında gerekiyorsa ilaç tedavisi, hemodiyaliz, kompartman sendromunun giderilmesi için cerrahi girişimler uygulanarak hastaların tedavisi gerçekleştirilir.
Bu nedenledir ki; crush sendromu ihtimali göçük ya da enkaz altında kalmak gibi bir durumdan kaynaklanıyorsa, tıbbi sıvı desteği kurtarma çalışmaları esnasında başlamalıdır. Yaralı kurtarılmasının ardından sağlık çalışanı tarafından yapılacak değerlendirme sonrasında gerekiyorsa ilaç tedavisi, hemodiyaliz, kompartman sendromunun giderilmesi için cerrahi girişimler uygulanarak hastaların acil tedavisi gerçekleştirilir.
İşte bu korkunç sendromun yaşanmaması içim can kaybı ya da organ kaybı olmaması için yaralı sedye ile tespit edildikten sonra ani hareketten kaçınılmalıdır. Kaçak sıvıların dolaşıma katılmaması bu açıdan önemlidir. Organ yetmezliği ya da organ kayıpları açısından çok kıymetli olan tek önlem yine tekrarlıyorum ki! Kazazede, depremzede ya da yaralı vatandaşımızı hoplatıp zıplatıp ben kurtardım şovu yapılmadan sedye ile sakince taşınmalı ve hızlıca tedavisine başlanmasıdır.
Kurtarılan her can, bizim canımızdır. İlk yardım ilkeleri gibi önemli olan soğukkanlılık ve eğitimdir. Her ilimizde yapılan deprem tatbikatlarını bizim olası bir depremde hazır olmamız anlamına geliyor. Her vatandaşın arabasında ya da evinde deprem çantası olması gerektiğini düşünüyorum.
Lütfen evinizde deprem ya da afet çantanız olsun;
Çantanızda mutlaka içme suyu, bozulmayan gıdalar, el feneri, yedek piller, ilk yardım kiti, çok amaçlı çakı, battaniye ya da termal battaniye, düdük ve önemli belgelerin kopyaları yer almalıdır.
Yaşadığımız korkunç tecrübe bize sosyal medyanın önemini de gösterdi. Telefonunuzun şarjı çok önemli!
Yer bildirimi yapmak için AFAD deprem programı telefonlarınızda yüklü olması da önemli bir hazırlıktır.
Sevgili okuyucum; Rabbim bizi büyük acılar ve geçmeyen toplumsal yaralardan korusun ama yaşanması olası her acıya önlem almakta tevekkül gereğidir. Kadere iman ama çabaya da hayran olmalıyız.
Eğitimlere katılıp ne kadar cana yardım edebilirim? Nasıl faydalı olurum diye düşünmenin vatandaşlık görevi olduğunu düşünüyorum.
Bu hafta kendinize bu iyiliği yapın. Her hafta sevin sayın diyorum ya son haftalarda anlatmak istediğim konu işte tam olarak budur ki; KORUYUN!
Sahip olduğumuz güzellikleri, dostlarımızı ya da yolda karşımıza çıkan acil durumları göz önüne alarak aldığınız ilk yardım eğitimi ile canları koruyup kurtarın inşallah.
Sevgiyle ve sağlıkla kalın…
Haftaya görüşmek üzere…
