Çalıştayın ilk oturumunda ‘Balkan Coğrafyasında Türk ve Akraba Toplulukları ile Türkiye arasındaki ilişkilerde ortak proje ve işbirliğinin geliştirilmesi’ hususu değerlendirildi…
Haber / Zeynep TAŞTAN
Yalova Folklor Eğitim Merkezi Gençlik ve Spor Kulübü Derneği (YAFEM) tarafından Yalova’da düzenlenen 26. Türk Boyları Kültür Şöleni etkinlikleri (18-22 Temmuz 2023 ) ve Forum TÜRK Çalıştayı ( 20-21 Temmuz 2023); Türkiye, Azerbaycan, Özbekistan, Afganistan, Türkmeneli-Irak, Kosova, Kuzey Makedonya, Tataristan, Gagauzlar, Doğu Türkistan (Uygur Türkleri) Bulgaristan, Güney Azerbaycan, Romanya’dan olmak üzere toplam 12 ülkeden 45 davetlinin katılımıyla 7 oturum şeklinde gerçekleşti. Çalıştayın ilk oturumunda ‘Balkan Coğrafyasında Türk ve Akraba Toplulukları ile Türkiye arasındaki ilişkilerde ortak proje ve işbirliğinin geliştirilmesi’ hususu değerlendirildi. Oturum Başkanlığı Yalova Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mehmet Bahçekapılı tarafından yapıldı. Oturumdaki katılımcılar, Bashir Ahmad Tayanch-Afganistan Eski Sosyal İşler Ve Çalışma Bakanı, Enver Hüseyin-Kuzey Makedonya Cumhuriyeti Çalışma Ve Sosyal Politikalar Bakan Yardımcısı, Cabir Doko-Kuzey Makedonya Cumhuriyeti Siyasi Sistem ve Topluluklar Arası İlişkiler Bakan Yardımcısı, Savastin Mihail-Gagauzya Milletvekili katıldı.
‘BİR İNSANIN MİLLİ KİMLİĞİ, TANRI’NIN YAZGISIDIR’..
Forum TÜRK Çalıştay’ından sonra sonuç bildirgesi yayınlandı. Çalıştayın 1. oturumunda şu açıklamalara yer verildi: “1- Balkanlar’da yaşayan Türk azınlıklarının sorunları dile getirilerek burada yaşayanların büyük bir çoğunluğunun Türkiye Cumhuriyeti’ni kendilerinin ve bölge barışının teminatı olarak görmektedir. 2-Bu nedenle Türkiye’nin bölgede siyasi. kültürel ve ekonomik ilişkilerin korunması ve geliştirilmesi konusunda daha etkin olmasını talep etmişlerdir. 3-Ayrıca Balkanlarda faaliyetlerde bulunan Türkiye merkezli kurumların ilave ve destek olmak üzere sivil toplum örgütleriyle iş adamlarının da etkin faaliyetlerde bulunmaları talep edilmiştir. 4-Kültürel mirası canlandırmak ve gelecek nesillere aktarmak için Türk Kültür Merkezlerinin açıldığını buralarda, Türkiye ile ortak projelerin yapılması üzerinde ağırlıklı olarak durulmuştur. Kuzey Makedonya’da Türk kültür merkezi açılmıştır, Kosova’da bu yıl açılacaktır. 5-Balkanlarda pek çok yerde Türkçe eğitimine yönelik yasal hakların bir şekilde ihlal edilmesinin engellenmesi için gereken tedbirlerin ivedilikle gündeme getirilmesi talep edilmiştir. 6- Balkanlarda yaşayan Türk soyluların ‘Mavi Kart’ (Türk soyluların sağlık hizmetlerinden yararlanması için) uygulaması beklentisinin karşılanması konusunda gündem oluşturma çalışmasının yapılması kararlaştırılmıştır. 7- Bir insanın milli kimliği, Tanrı’nın yazgısıdır. Yargı kararıyla belirlenemez. Yunanistan Yargıtay’ının ‘Batı Trakya’da TÜRK yoktur’ kararı BM İnsan Hakları Beyannamesiyle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin kararlarına ters düşmektedir. Yunanistan, bu akıl ve mantık dışı tutumundan vazgeçmeli, Batı Trakya’da yaşayan Müslüman Azınlık fertlerinin TÜRK olduklarını kabul etmelidir.”
BELEDİYE BAŞKANLARI BULUŞTU..
Çalıştayın 2. oturumunda ise, “Türk dünyasında Türk ve Akraba topluluklarının olduğu yerel yönetimlerde dil birliği, fikir ve iş birliğinin geliştirilmesi konusu üzerinde durulmuştur. Oturumun başkanlığı Yalova Belediye Başkanı Mustafa Tutuk tarafından yapıldı. Bu oturumdaki katılımcılar Viktor Peyrigoli–Gagauzya Vulkaneşi Belediye Başkanı, Ferit İdrizi–Kosova Vushtri Belediye Başkanı, Stefan Krastev–Bulgaristan Pernik Belediye Başkanı, Levent Buş-Prizren Belediye Meclis Başkanı, tarafından özetle ‘yerel yönetimler ve çalışmaları’ hakkında bilgi verilerek ortak çalışmalar ve işbirlikleri üzerinde duruldu. Sonuç bildirgesinde ise şu sözlere yer verildi: “1-Türk Dünyası Belediyeler Birliği ile daha çok işbirliği yapılması hususunda görüşler bildirilmiş. 2- Türk ve akraba topluluklarının olduğu yerel yönetimler ile Türkiye deki yerel yönetimlerin birlikte avrupa birliği projelerde hazırlamaları konusunda ortak çalışmalar yapılmasının önemli oldu ve teşvik edilere yaygınlaştırılması gerektiği dile getirilmiştir. 3- Kardeş şehir anlaşmalarının yaygınlaştırılmasına ve kardeş şehirler arasında daha çok işbirliği yapılmasına vurgu yapılmıştır.”
İŞGALLER KONUŞULDU..
Çalıştayın 3. oturumunda ise ‘Türk Dünyasında Türk ve Akraba topluluklarının Türkiye ile ortak siyasal fikir ve işbirliğinin geliştirilmesi’ konusu üzerinde duruldu. Oturumun başkanlığını Yalova İl Genel Meclisi Başkanı Hasan Soygüzel tarafından yapıldı. Bu oturumdaki katılımcılar; Kutluhan Yayçılı –Türkmeneli Irak Türkmen Cephesi Türkiye Temsilcisi, Elvin Hasan – Kuzey Makedonya Cumhuriyeti Bakanlık Müsteşarı, Negiat Salihi– Tatar Demokratik Birliği Romanya Temsilciler Meclisi Eski Üyesi, Erdem Karakoç- Ülkü Ocakları Eski Genel Başkanı tarafından oturumda şu sonuç bildirgesi yayınlandı: “1-Avrupa ülkelerinde Türkiye’ye karşı yapılan ırkçı saldırılar ve İslamofobi ile Türkofobi, 2- Türk Devletlerinde FETÖ terör örgütünün varlığına son verilmesi, 3- Doğu Türkistan’da yaşanan insan hakları ihlalleri, 4-Afganistan’daki son gelişmeler, 5-Rusya’nın Kırım’ı işgali, 6- Karabağ’daki yeni sürecin Türkiye ve Türk Dünyası açısından değerlendirilmesi, 7- Irak-Kerkük Türkmenlerinin durumu, 8- Rusya Federasyonu içinde yaşayan Türk topluluklarının sorunları katılımcılar tarafından bütün boyutlarıyla dile getirildi.”
TÜRKİYE TÜRKÇESİ KONUŞULDU..
Çalıştayın 4. oturumunda ise ‘Türk dünyasında Türk ve Akraba toplulukları arasında Dilde-Fikirde-İşte birlik nasıl oluşur’ sorusunun cevapları tartışıldı. Oturumun başkanlığı Yalova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Taner Tatar yaptı. Bu oturumdaki katılımcılar ise Prof Dr. Ahmet Taşağıl ve Prof Dr. Cemal Zehir oldu. Bu oturumda ise şu hususlar gündeme getirildi: “1-Türk olmanın ilk ve en eski değeri ve kanıtı olan Türk Dili’ni, Türk Dünyası’nın ayrı coğrafyalarında, ayrı devletlerinde, ayrı bayraklar altında yaşasalar bile konuşabilme, yazabilme, öğrenilebilme ve gelecek kuşaklara aktarabilme hakkının tartışmasız olarak sağlanması ilke olarak benimsendi ve bu konuda çalışmalar yapılması kararlaştırıldı. 2- Türkiye Türkçesi’nin bütün Türk dünyasının ortak dili olduğu ancak her bir Türk topluluğunun kendi dilini koruması gerektiği vurgulanmıştır. 3-Ortak bir dil ve alfabenin oluşturulmasının süreç içerisinde gerçekleştirilebileceği böylece lehçe farklılıklarının ortak dil oluşumunu sekteye uğratmasının önüne geçilmesi belirtilmiştir.”
